Sofralarımızın vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan beyaz peynir, kahvaltı denilince ilk akla gelen süt ürünlerinin başında gelir. Ülkemizde en fazla tüketilen peynir çeşidi olması nedeniyle üretimi de hemen hemen her bölgemizde yapılmaktadır. En fazla üretimi yapılan bölgeler ise Trakya, Marmara ve Ege bölgeleridir. Çok fazla çeşidi olan beyaz peynirin bu çeşitliliğini etkileyen en önemli unsur yapımında kullanılan sütün cinsidir. Ülkemizde genellikle inek peyniri tüketilir. Bunun yanı sıra koyun, keçi ve manda peyniri olarak da sütün cinsine göre çeşitlere ayrılır.
BEYAZ PEYNİR ÇEŞİTLERİ
Ülkemizde en çok bilinen beyaz peynir çeşidi teneke tipi Edirne beyaz peynirdir. Ezine peyniri yaygınlaşmadan önce en çok tüketilen peynir çeşidi Edirne peyniriydi. Edirne peyniri beyaz renkte, tam yağlı ve deliksiz bir peynirdir. Tek cins süt ile yapılan bu peynirin üretiminde yalnızca tuz, süt ve maya kullanılır. Edirne peyniri 2004 yılındaTürk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tescil belgesi alan Edirne’nin tescillenmiş bir peyniridir. Bu peyniri lezzetli kılan başlıca unsur sütün elde edildiği hayvanların beslenme çeşitliliğidir. Arda, Meriç ve Tunca akarsularının yaratmış olduğu deltalar ve bitki örtüsünde yer alan çeşitli otlarla beslenen büyükbaş hayvanların sütlerinin besin zenginliği, beyaz peynire tadını veren unsurdur.
En çok tüketilen peynirlerin bir diğeri Ezine peyniridir. Özellikle kullanımı yaygınlaşarak zaman içerisinde Edirne peynirinden daha çok tüketilir hale gelen Ezine peyniri Çanakkale’nin Ezine ilçesinde üretilen bir peynir çeşididir. Ezine peyniri de 2006 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tescil belgesi almıştır. İnek, koyun ve keçi sütü ile hazırlanan çeşitleri bulunur. Keçi sütü peynirin sertliğini sağlaması için, koyun sütü de Ezine peynirine hafif sarımsı renk vermesi için katılır. Bu peynirin de en önemli özelliği Bayramiç, Ezine ve Ayvacık bölgelerinin doğal bitki örtüsü ile beslene büyükbaş hayvanların sütünden elde edilmesidir.
Bursa, İzmir ve Balıkesir yöresinde üretilen Mihaliç peyniri de geleneksel peynir çeşitlerinden biridir. Tuzlu, yağlı ve sert yapıdaki bu peynirin özelliği ufak gözenekli yapıya sahip olması ve tam yağlı kıvırcık koyun sütünden elde edilmesidir. Bunların yanı sıra; çiğ koyun sütü ile yapılan Urfa salamura beyaz peyniri, keçi sütünden yapılan Konya salamura keçi peyniri, Van başta olmak üzere Doğu Anadolu Bölgesi’nde Hakkari, Bitlis, Batman, Diyarbakır, Siirt ve Kars illerinde üretilen otlu peynir de beyaz peynir çeşitlerinden bazılarıdır.
BEYAZ PEYNİR KALORİ VE BESİN DEĞERİ
Beyaz peynir tüm süt ürünlerinde olduğu gibi besin değeri bir hayli yüksek peynir çeşitlerindendir. İçeriğindeki vitamin ve mineraller sayesinde besleyici olan bu peynir özellikle vücudun fosfor ihtiyacını büyük ölçüde karşılar. İnce bir dilim beyaz peynir yaklaşık 30 gramdır.30 gram beyaz peynir93 ckalkalori değerdedir. Bir dilim beyaz peynir bünyesinde 7.29 g yağ, 0.76 g karbonhidrat, 6.11 g protein, 21 mg kolesterol, 211.2 mg sodyum,207 mg kalsiyum, 37.8 mg potasyum ve 166.5 iu A vitamini yer alır.
EVDE BEYAZ PEYNİR NASIL YAPILIR
Beyaz peynirin evde yapımı oldukça kolaydır. Bunun için öncelikle 5 litre süt 75 derecede pastörize edilerek ılıması beklenir. 35- 40 derece sıcaklıktaki sütün içine biraz su ile karıştırdığımız yarım çay bardağı yoğurt ilave edilir. Sonrasında bir tatlı kaşığı peynir mayası ilave edilerek karıştırılır. Ağzı kapatılarak 2 saat mayalanmaya bırakılır. Yoğurttan daha koyun kıvam alınca mayalanan peynir bıçakla kesilerek tülbente konur. Tülbentteki peynir tamamen sıkılıp üzerine ağırlık konularak suyunun süzülmesi beklenir. Yaklaşık 10 saat sonra suyu tamamen süzülen peynir tuzlu su karışımının içine eklenerek kapağı kapalı bir kavanoz içinde 2 saat buzdolabında bekletilir. Bu şekilde tüketime hazır hale gelen beyaz peyniri evde hazırlamak oldukça kolaydır.
BEYAZ PEYNİRİN FAYDALARI
Beyaz peynir insan vücudu için gerekli olan A, B6, B12, D, E ve K vitamini gibi vitaminleri, kalsiyum, potasyum, sodyum gibi başlıca mineralleri, protein ve yağları içeren önemli bir besindir. Bu besinin sağlımız için faydalarına birlikte göz atalım:
·İçerisindeki kalsiyum oranı açısından zengin olan beyaz peynir, diş çürümelerini engellemeye yardımcı olur.
·Güçlü kalsiyum zenginliği kemikler içinde oldukça faydalıdır. Genç yaşta sağlıklı bir kemik gelişimi için bol bol beyaz peynir tüketilmesi önerilir. Aynı zamanda yaşlanmaya bağlı olan kemik erimesi rahatsızlığını önlemeye de destek olur.
·Sağlıklı bir uyku için gerekli olan serotonin sentezini uyararak uyku kalitesini artırır.
·Sindirimi kolay bir besin olduğu için hem mide şişkinliğini önler hem de sindirim sistemini düzenler.
·Antioksidan özelliği ile bağışıklığı güçlendirir.
·Kötü kolesterolü azaltarak iyi kolesterolü artırır.
·İçerisinde yer alan K2 vitamini akciğer ve prostat kanseri riskini azalmaya yardımcı olur.
BEYAZ PEYNİR İLE TARİFLER
Beyaz peynir kahvaltı sofralarının yanı sıra börek, pide, poğaça gibi hamur işlerinde sıklıkla tüketilir. Aynı şekilde makarna soslarında ve salataları tatlandırmak için de çoğu kez beyaz peynire baş vurulur. Beyaz peynir ile ilgili tariflere yakından bakalım.
PEYNİRLİ TEPSİ BÖREĞİ
Gerekli Malzemeler:
6 adet yufka
Orta sertlikte beyaz peynir
Maydanoz
Yarım su bardağı eritilmiş tereyağı
1 su bardağı süt
1 su bardağı sıvıyağ
1 adet yumurta
PEYNİRLİ TEPSİ BÖREĞİ NASIL YAPILIR
Öncelikle böreğin sosu için karıştırma kabına süt, sıvı yağ, tereyağı ve yumurta ekleyerek karıştırıyoruz. Peyniri de ayrı bir kaba alarak çatalla eziyoruz ve içine ince kıyılmış maydanozları ekliyoruz. Daha sonra tepsi üzerine bir adet yufka koyarak üzerine hazırladığımız sostan biraz sürüyoruz. Bir yufkayı da parçalara ayrılarak üzerine seriyoruz. Hazırladığımız peynirli harçtan üzerine koyuyoruz. Tekrar parçalara ayrılmış yufkaları sererek sostan bolca sürüyoruz. Bir kat daha parçalara ayrılmış yufka seriyoruz. Peynirli harçtan tekrar konularak üzerine bir kat yufka, sos, tekrar yufka, sos koyuyoruz. Son peynirli kat için yufka serilerek tekrar peynirli harçtan koyarak üzerine son yufkayı ekliyoruz. Tepsinin kenarından sarkan yufkaları üzerine kapayarak dilimlere ayırıyoruz. Kalan sosun tamamını üzerine dökerekkesilen yerlerden sosu iyice çekmesini sağlıyoruz. Böreğin üzerine biraz susam ve çörek otu serpiyoruz. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında yaklaşık 40 dakika üzeri kızarana kadar pişiriyoruz. Biraz ılıdıktan sonra servis ediyoruz. Afiyet olsun!
BEYAZ PEYNİRLİ OMLET
Gerekli Malzemeler:
2 adet yumurta
2 dal dereotu
Tuz
Karabiber
Tereyağı
2 yemek kaşığı ezilmiş beyaz peynir
BEYAZ PEYNİRLİ OMLET NASIL YAPILIR
Yumurtaları derin bir kapta çırpıyoruz. Üzerine tuz ve karabiber ilave ediyoruz. Ezilmiş beyaz peynirleri dereotu ile karıştırıp yumurtaların içine ilave ediyoruz. Omlet tavasına tereyağını ekleyerek eritiyoruz. İyice çırptığımız yumurtaları üzerine dökerek pişmesini bekliyoruz. Bir tarafı pişince diğer tarafını da çevirerek pişiriyoruz. Servis tabağına aldığımız omleti isteğe bağlı olarak yanında salatalı ve domates ile servis edebiliriz. Afiyet olsun!
