CEVİZ NEDİR
Ceviz, Orta Asya ve Akdeniz kökenli sert kabuklu bir meyve olup çok uzun bir geçmişe sahiptir. Dünyanın büyük bir alanına yayılan cevizin yaklaşık 18 çeşidi bulunmaktadır. Anavatanı Çin veya İran olarak tahmin edilen cevizin en bilinen türleri İran cevizi, Anadolu cevizi ve İngiliz cevizi olarak bilinen Juglansregia’dır. Dünya ceviz üretiminde 3. Sırada yer alan Türkiye’de yılda 120 bin ton ceviz üretimi yapılır. Besin değeri açısından oldukça zengin olan bu kabuklu meyve içerisinde yağ asitleri, pek çok faydalı vitamin ve mineraller bulunur. İnsan sağlığı açısından oldukça yararlı olan ve antioksidan özelliğine sahip bu besin, omega3 ve omega6 yağ asitleri bakımından da zengindir.
CEVİZ AĞACI VE ÖZELLİKLERİ
Ceviz, cevizgiller ailesine dahil olan Juglans cinsinden aromatik kokulu ağaç türlerine verilen ortak bir addır. Ceviz ağacı, ceviz olarak isimlendirilen ve sert bir kabuğa sahip olan meyveler verir. Ceviz ağacı dünyada çok hızlı büyüyen ağaç türlerinden biridir. Boyu 25 ile 40 metre arasında uzayan ceviz ağacı, 300-500 m² arasında değişen çok büyük bir alanı kaplar. Ağaç köklerinin derinliği 3 ile 5 metreye kadar ulaşabilir. Ceviz ağacı şekli yayvan taç tarzında olup dik, yarı dik ve taçlı olarak 3 farklı şekilde görülebilmektedir. Ceviz ağaçları yaşlandıkça koyulaşan bir renge sahiptir. Yaprakçıkları geniş yapılı ve elips şeklinde olup uç kısımları da sivridir.
Dünya geneline baktığımızda ceviz ağacının yetiştiği başlıca ülkeler Çin Halk Cumhuriyeti, İran, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye, Meksika, Ukrayna, Şili ve Romanya’dır. Ceviz ağacı yapısı itibari ile ülkemizde pek çok yerde kolaylıkla yetişebilir. Tüm bölgelerin iklim şartlarına uyum sağlayabilecek ceviz çeşitleri bulunmaktadır. Ceviz üretim miktarı Ege Bölgesi’nde %16, Güneydoğu Bölgesi’nde ise %15,5 olarak bilinir. Ülkemizde ceviz yetiştiriciliği konusunda ön planda olan illerimiz ise Kahramanmaraş, Bursa, İzmir, Van, Aydın, Malatya, Samsun, Zonguldak, Denizli ve Ordu’dur.
CEVİZ KALORİ VE BESİN DEĞERİ NEDİR
Ceviz besleyici bir gıda olmasının yanında vücudumuz için gerekli lifler, vitamin ve mineraller, sağlıklı yağlar gibi pek çok faydalı içeriğe sahiptir. Cevizin yaklaşık %65’i yağ, %15’i protein, %3’ü su geri kalan kısmı da karbonhidrattan oluşur. 30 g ceviz yaklaşık olarak 185 kaloridir. 100 g ceviz içerisinde 15 g protein, 14 g karbonhidrat, 98 mg kalsiyum, 3.1 mg çinko, 7 g diyet lifi, 441 mg potasyum, 158 mg magnezyum, 65 g yağ, 346 mg fosfor, 98 mg folik asit, 1.6 mg bakır, 0.54 mg B6 vitamini, 158 mg manganez ve 2.9 mg demir yer alır.
CEVİZİN FAYDALARI NELERDİR
Son derece sağlıklı ve besleyici bir besin olan cevizin faydaları ile ilgili özellikle son yıllarda birçok araştırma yapılmıştır. Şimdiye kadar edinilen bilgiler doğrultusunda kalp sağlığından tansiyona, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinden obeziteye kadar pek çok alanda katkı sağlamaktadır.
·Şekil olarak beyne benzerliği sürekli olarak konuşulan cevizin beyin sağlığını desteklediği bilinir. Yapılan çalışmalar sonucunda ceviz, beyni koruyarak hafıza kayıplarında büyük ölçüde azalmaya katkı sağlar.
·İçerisinde yer alan melatonin, E vitamini ve kabuk kısmında bulunan yüksek polifenol sayesinde antioksidan etkiye sahiptir. Düzenli tüketildiğinde LDL (kötü) kolesterolün sebep olduğu oksidatif hasarı önlediği ortaya çıkarılmıştır.
·Omega-3 yağı bakımından zengindir. Kuruyemişler içerisinde en yüksek omega-3’e sahip besindir. Günde 2-3 adet tüketilen ceviz günlük omega-3 ihtiyacımızı büyük ölçüde karşılar. Cevizden elde edilen Omega-3 yağına alfa-linolenik asit denir ve bu diyetlerde muhakkakbulunması gereken bir yağdır.
·Ceviz tüketen kişilerde kandaki melatonin seviyesi artarak uyku düzensizliğini ortadan kaldırır. Melatonin homonu biyolojik saat ritminin korunması konusunda görevli hormondur. Yaşlandıkça azalan bu hormon uykusuzluğa neden olarak bağışıklık sisteminin çökmesine yol açar.
·İçeriğinde yer alan polifenoller sayesinde Alzheimer, diyabet, kalp rahatsızlıkları gibi birçok rahatsızlığın sebep olduğu inflamasyonu azaltmaya destek olabilir. Bunun yanı sıra magnezyum, argininamino asidi ve omega-3 yağı da iltihabı azaltma konusunda etkilidir.
·Omega-3 ve omega-6 yağ asitleri bakımından zengin olan ceviz, cilt sağlığını koruyarak cilt bozuklukları ile mücadele edebilir.
·Ceviz, bağırsak sağlığı açısından da faydalı bir besindir. Vücut sağlığımız korunması açısından bağırsak sağlığı çok önemlidir. Bağırsakta yer alan bakteri ve mikroplar tüketilen besinlerden direkt etkilenirler. Bu sebeple hastalıklara karşı savunma ve mücadelede bağırsak mikrobiyotasının güçlü olması gerekir. Ceviz de bağırsak mikrobiyotasını güçlendirmeye katkıda bulunan besinlerden biridir. Yapılan araştırmaya göre 2 ay boyunca her gün düzenli olarak 1 porsiyon ceviz tüketen kişilerin bağırsak floralarında bulunan yararlı bakterilerin sayısının arttığı gözlenmiştir.
·İçerisinde yer alan polifenol prostat, meme ve kalın bağırsak gibi bazı kanser türlerine karşı koruma sağlayabilir.
CEVİZ NASIL TÜKETİLİR
Ceviz tek tek atıştırmalık olarak tüketilebildiği gibi kahvaltılık gevreklere, salatalara, makarna ve meze tarzı yemeklere ve özellikle hamur işlerine eklenerek de kullanılabilir. Çiğ ya da kavrulmuş olarak tüketilmesi besin değerini değiştirmediğinden hem lezzet unsuru hem de besin deposu olarak pek çok yemekte kullanılır. Cevizin kullanılabileceği alternatif lezzetler:
·Salataları lezzetlendirmek için sıklıkla kullanılan ceviz özellikle başta tulum peyniri olmak üzere peynirli salatalar ile harika uyum gösterir.
·Soslu, peynirli ya da sade her türlü makarnaların üzerine iri çekilmiş ceviz ekleyebilirsiniz.
·Kahvaltılık gevreklere, süt veya yoğurt ile hazırlanan yulaflı ara öğünlere eklenebilir.
·Ekmek ya da kek, kurabiye gibi hamur işlerinde iştah açıcı bir lezzet unsuru olarak kullanılır.
·Et yemeklerinin yanında servis edilen tavada hafif kızartılmış ceviz de farklı bir lezzet olarak denenebilir.
KAKAOLU CEVİZLİ LOKMA TARİFİ
Ceviz ile hazırlayabileceğiniz sağlıklı ve pratik bir atıştırmalık tarifi için gerekli malzemeler ve tarife birlikte göz atalım:
Malzemeler:
3 yemek kaşığı kakao
Bir tutam tuz
3 yemek kaşığı badem ezmesi
3 yemek kaşığı ufalanmış fırınlanmış ceviz
Yarım su bardağı yulaf ezmesi
Yarım çay kaşığı tarçın
3 yemek kaşığı pekmez ya da akçaağaç şurubu
3 yemek kaşığı damla çikolata
1 su bardağı çekirdekleri çıkarılmış hurma (100 g)
KAKAOLU CEVİZLİ LOKMA TARİFİ NASIL YAPILIR
Yulaf ezmesini rondoya atarak un halinde ufalanıncaya kadar çekiyoruz. Daha sonra bunları orta büyüklükteki derin bir kaba alıyoruz. Üzerine tarçın, tuz ve kakao ekleyip karıştırıyoruz. Hurmaları da rondoya koyarak birkaç kez küçük parçalara ayrılana kadar rondodan geçiriyoruz. ,ç,ne badem ezmesi ve akçaağaç şurubunu da ekleyerek tekrar rondodan geçiriyoruz. Macun kıvamına gelen karışımı diğer malzemelerin olduğu kaba ilave ediyoruz. Silikon bir spatula ile kurabiye hamuru kıvamına gelene kadar karıştırıyoruz. Dilerseniz elinizle de yoğurabilirsiniz. İçine damla çikolata ve cevizi de ekleyip tekrar yoğuruyoruz. Son olarak hamuru küçük parçalara ayırıp top haline getiriyoruz. Buzdolabında bir süre toparlaması için beklettiğimiz sağlıklı atıştırmalık topları servis tabağına alarak servis edebilirsiniz. Dilerseniz topları Hindistan cevizine bulayarak da lezzetlendirebilirsiniz. Afiyet olsun!
