Bal, zamana karşı dayanıklı, yoğun bir kıvam olan, tüketildiğinde yüksek enerji veren, şifa sağlayan ve besin değeri oldukça yüksek doğal bir besin kaynağıdır.
Bal, kaynağına göre ve üretime göre sınıflandırılabilir.
BALIN TARİHÇESİ
Milat’tan önce bu zamana kadar bal insan hayatında hem sağlık ve hem de ekonomik olarak bir parça sağlar. Tam olarak ne zaman bulunduğu bilinmese de MÖ 6000 yılına ait bulgular vardır.
Bal zamana karşı dayanıklı olup bozulmayan bir yapısıyla birçok din tarafından önemli ve kutsal sayılır.
Çin teolojisinde bulunan bazı ilahi kitaplar da baldan söz edilmiştir.
Tıpta ve bazı konularda önemli bilgilere ve deneyime sahip olan Mısır medeniyetinin en önemli yiyeceklerinden biri baldır. Bir ok Euro griplerde ve çeşitli kalıntılarda bal tarif anlatılmıştır. Birçok Papirüste bir reçeteler bulunmaktadır ve bu reçetelerde bal kullanılmaktadır. Antik Yunan mitolojisinde arı Artemis’in figürüydü Aristoteles, Hipokrat gibi önemli bilim insanları ve filozofları balın önemini anlatmıştır aynı zamanda Büyük İskender’de kendini bal dolu bir tabut içinde mumyalatmıştır.
BAL NASIL ÜRETİLİR
Hayvan topluluğunun en minyatür olan ağrılar bal özlerini toplamasıyla balın serüveni başlar. Çiçeklerden topladıkları bal özlerini kendi bal keselerinde depolarlar. İşçi arıların bal özlerini çiğneyerek dışarı çıkardıkları arı kovanlarını polenleri taşırlar. Peteklerde ballar glikoz ve meyve şekeri iki farklı tür şekere bölünürler. Daha sonra ağrılar bal özlerini inşa ettikleri hücre peteklerde depolayarak biriktirirler. İçeride bulunan fazla su arı kovanında buharlaşır. İşçi ağrılar kanat çırparak bal özünü havalandırmasına yardımcı olurlar.
Bu işlem tamamlandıktan sonra sıra bal toplayıcılarına gelir. Arıcılar, arıları uyarmak için bir duman püskürtür. Bal peteklerini terk ettikten sonra arı Toplayıcıları petekleri çıkartır.
Daha sonra işçiler bal peteklerini üretim yerlerine getirirler ve bal peteği çerçevelerini sıyırmak için bir makinaya yerleştirirler. Dışındaki balmumundan temizlenen petekler bal sökücü isimli bir makinaya yerleştirerek içerisinde bulunan balları boşaltmak için petekleri döndür.
Tamamıyla çıkan ballar paketlenmek üzere gönderilir. Havası boşaltılan kavanozların içine ballar dökülür.
Bir arı kovanı günde 3 kg’ın üzerinde bal verebilir.
BAL TÜKETMENİN FAYDALARI
Bal vücuttaki yüksek enerji ve karbonhidrat karşılayabilecek bir besindir. Balın aynı zamanda insan vücudunu tedavi etmek için de kullanılır.
Mesela; okaliptüs balı insandaki solunum sistemi rahatsızlığı için kullanılabilir. Çam balı ise vücuttaki sindirim sistemi rahatsızlıklarında kullanılabilir. İçerisindeki Asistler sayesinde yağ sindirimini kolaylaştırır.
Bal önemli bir antioksidan kaynağıdır. Bal, vücuttaki bazı probiyotikleri çoğaltabildiği için bağışıklık sisteminize fayda sağlar. Bal aynı zamanda mide ülserine de iyi gelir.
Kolon kanserine önlemekte, aynı zamanda da kolesterol ve sindiriminizi kolaylaştırır. Vücut içindeki herhangi bir enfeksiyondan oluşumunu sağlayan bakterilerin vücuttaki çoğalmasını önler.
Bal tüketildiğinde çabucak enerjiye dönüştü için bazı spor dalları; yüzme, atletizm, basketbol, dağcılık ve futbol gibi yarış sporlarınla meşgul olan sportmenler için yorgunluk ya da güç vermek için kullanılır.
İNSAN SAĞLIĞI İÇİN ÖNEMLİ ROL OYNAYAN BAL İLE PASTİL YAPIMI
Malzemeler:
-4 yemek kaşığı bal
-1 tatlı kaşığı tarçın
-4 adet karanfil
-2 tatlı kaşığı toz zencefil
-1 su bardağı toz şeker
-Yarım limonun suyu
-1 bardak su
Yapılışı:
-Bir tencerenin içerisine bal haricindeki bütün malzemeleri ekleyin ve karıştırın. Ocakta 10 dakikaya yakın kaynatarak pişirin. Bu esnada sürekli karıştırmanız gerekmektedir.
-Daha sonra içeresindeki tane karanfilleri çıkartın ve kaynatmaya devam edin.
-Yoğunlaşan harcı ılıyana kadar bekletip içerisine balı ekleyin.
-Minik parçalar halinde bir pişirme kağıdının üzerine dökün.
-Sert beşine kadar bekleyin ve üzerlerine yapışmaması için nişasta döküp karıştırın.
-Daha sonra bir kabının içerisine koyup muhafaza edebilirsiniz.
BALIN ÖZELLİKLERİ
Bal, oluştuğu bitki kaynağı nektar ve polenine göre tadı, rengi ve şeker miktarında değişiklik gösterir.
Bal içeriğinde birçok tadı barındıra bilir bunun en önemli sebeplerinden biri de arının çeşitli bitkilerden aldığı polenlerdir.
Eğer tükettiğiniz bal kaliteli ve gerçek ise lezzeti hemen hissedilebilir. Balın tadını sağlayan madde miktarların esterlerinden oluşur bu esterler bala tadını vererek çeşitlilik sağlar.
Balın kokusu, polenine göre değişiklik gösterir ağzınıza aldığınızda kokuyu hissede bilmelisiniz. Üretim aşamasında çok rastlanan bal aromatik lezzetin büyük kısmını kaybeder.
Balın rengi oluştu polene göre farklılıklar gösterir bal, saydam renkten başlayıp koyu kırmızıya kadar birçok rengi olabilir.
BAL HANGİ ALANLARDA KULLANILIR
- Günlük tüketim olarak kullanılır (Petekli, krem bal, süzme, aromalı bal, polenli bal, meyveli bal,).
- Gıda üretiminde tatlandırıcı ve esin elementinin karşılanmasında kullanılır.
- Pasta ürünleri, fırıncılıkta ve hamur işlerinde bayatlamayı ve tatlandırıcı önleyici olarak kullanılmaktadır.
- Şeker ve şeker ürünleri, reçel, helva ve marmelat üretiminde kullanılır.
- Süt ve süt ürünleri aynı zamanda dondurma üretimi sanayisinde kullanılır.
- Gazlı içecek ve meyve suyu sanayisinde kullanılır.
- İlaç sektöründe kullanılır (öksürük şurubu, sindirim ve bağışıklık gibi).
- Bal mumu gibi eşya sanayisinde kullanılabilir.
HAKİKİ BAL NASIL ANLAŞILIR
Sahte bal, arı kovanına yerleştirilen glikoz ve şeker şerbetini arılar tarafından emilmesi ve bunun bala dönüşmesinden oluşur.
Peki gerçek bal nasıl anlaşılır ilk olarak kokusu, balın hafif bir kokusu vardır.
Gerçek balın, sahte bala göre daha koyu bir kıvamı vardır.
Gerçek bal tatlı değildir.
Balın hakiki olup olmadığını anlamak için kullanılan yöntemlerden diğeri ise iki farklı kaba süzülmüş gerçek bal ve glikoz bal yani sahte bak konulur bu ballar karşılaştırıldığında gerçek bal daha ağır gelmektedir. Diğer bir yöntem ise bir kaşığın içersin de gerçek bal konup ateşe tutulduğunda gerçek bal geç yanar ve dayanıklıdır glikoz balı yani sahte bal ise çabuk yanar.
BAL KULLANARK HAZIRLAYABİLECEĞİNİZ LEZZETLİ TARİFLER
BALLI UN KURABİYESİ
Malzemeler:
-4 yemek kaşığı bal
-Yarım çay bardağı toz şeker
-2 adet orta boy yumurta
-1 tutam tuz
-4,5 su bardağı un bir paket kabartma tuzu
-1 su bardağından bir parmak az sıvı yağı
Yapılışı:
-Bir yoğurma kabının içeresine elenmiş ununuzu yerleştirin ve diğer malzemeleri ekleyerek bir hamur elde edin
-Daha sonra hamurunuzu buzdolabında en az 10 dakika dinlendirin ve yağlı kağıdın üzerine minik yuvarlaklar haline getirerek yerleştirin.
-Önceden ısıttığımız fırında kontrollü bir şekilde 10 dakika pişirin afiyet olsun.
BALLI FINDIKLI KADAYIF
Malzemeler:
-Bir büyük kase öğütülmüş fındık ya da ceviz
-150 gram tel kadayıf
-100 gr tereyağı
Şerbeti İçin:
-100 gr süzme bal
-1,5 su bardağı kaynar su
Yapılışı:
-İlk olarak işe şerbetini hazırlanmasından başlayalım. Kaynamış suyu tencereye alın ve üzerine bal ekleyin. Şerbet tekrar kaynamaya başladığında altını kapatın ve ılımaya bırakın.
-Tereyağınızı yakmadan eritin ve daha sonra ılımaya bırak. Isınmaya bıraktıktan sonra tereyağını Kadayıfları üzerine dökün ve hafifçe yoğurun.
-Daha sonra Kadayıfları küçük bir kasenin içine açarak yerleştirin ve arasına istediğiniz şey ekleyip kapatın daha sonra ters çevirip tepsinin içerisine yerleştirin.
-İşlemi bütün kadayıflar bitene kadar uygulayın. Önceden ısıttığımız. Fırında Üstü kızarana kadar pişirin daha sonra üzerine şerbeti dökün.
-Şerbeti çekince tüketmeye hazır.