Kahvaltılarımızı süsleyen kahvaltılık soslar harika sebzeler kullanılarak yapılıyor. Yaz mevsimi bitti bitecek. Taze taze meyveler sebzeler yerlerine yenilerini bırakacaklar. Ve bizlerde kahvaltılık sos tariflerimizde taze sebzelerden faydalanacağız. Ancak yaz mevsiminde kışa göre biraz daha farklı olur sebze meyvelerle alışverişimiz. Yaz bize kışa hazırlık için de fırsatlar sunar. Yazın bereketinden kışın da faydalanabilmek için dondururuz, kuruturuz veya kavanozlarız. Bu hazırlıklarımız, kahvaltıda, öğlen ya da akşam yemeklerinde hem bize yazdan kalma lezzetleri hatırlatır hem de sofralarımızı zenginleştirir. Hazırda şipşak sofraya konabilecek bir şeylerin olması da çok cazip gelir. İşin bir de ekonomik boyutu var tabi. Kışın masraflarımız daha da arttığı için yazdan yapılan hazırlıklar bir nebze olsun katkı sağlar bütçelerimize.
Bu hazırlıkların en lezzetlilerinden biri de hiç şüphesiz kahvaltılık soslar olmaktadır. Onlarca çeşit soks seçeneğinden dilediklerinizi kavanozlara koyup yaz kış kendinize ziyafet çekebilirsiniz.
KAHVALTILIK ACILI SOS
Eğer acılı yemekler seviyorsanız, kahvaltıda da bu zevkinize uygun bir sos sizi mutlu edecektir. İşte ihtiyacımız olanmalzemeler ve tarifimiz:
Malzemeler:
1 kilo kırmızı kapya biber
400 gramyeşil biber (kıl biber ya da köy biberi)
1 kg domates
15-20 diş sarımsak
1 demet maydanoz
5-6 küçük süs biberi turşusu (acısını bu şekilde verebileceğiniz gibi, aynı miktarlarda taze acı biber de kullanabilirsiniz)
1 çay bardağı zeytinyağı
1/4 çay bardağı sirke
1 tatlı kaşığı toz şeker
Tuz
Hazırlanışı:
- Kapya ve yeşil biberlerinçekirdeklerini temizledikten sonra mutfak robotuna koyalım.
- Ardından kabuğunu soyduğumuz domatesleri, ayıkladığımız sarımsakları, yıkadığımız ve saplarını ayıkladığımız maydanozları ve acı biber turşusunu da mutfak robotuna ekleyiptüm malzemelerin güzelce kıyılıp karışmasını sağlayalım.
- Hazırladığımız bu harcıderin bir tencere içerisine alalım ve suyunu çekene kadar kaynatalım.
- Sos kaynarken zeytinyağı, sirke ve tuzunu ekleyerek karıştıralım ve bir kaç dakika daha kaynatıp tencerenin altını kapatalım.
- Sosun soğumasını beklemeden sıcak sıcakkavanozlara paylaştıralım.Kavanozların kapaklarını kapatıp, ters çevirelim.
- Soğuduktan sonra düz çevirip buzdolabına ya da ışık almayan serin bir yere koyup saklayabiliriz.
LÜTENİTSA NASIL YAPILIR
Lütenitsa Balkan ülkelerine has bir kahvaltılık sostur. Bulgaristan, Makedonya, Sırbistan gibi ülkelerde geleneksel olarak hazırlanıp tüketilen lütenitsa; ülkemizde Edirne, Kırklareli, Tekirdağ gibi illerimizde de sıkça yapılıp tüketilmektedir. Edirne de lütenitsa genellikle ceviz ilaveli olarak hazırlanır.
Malzemeler:
·4 kilo domates
·2 kilo kırmızı kapyabiber
·1 kilo patlıcan (çekirdeksiz olmasına dikkat edelim.)
·Yarım baş sarımsak
·Yarım su bardağından biraz fazla zeytinyağı
·2 çay bardağı sirke
·Çubruka (baharat. Çıprıka ya da mercimek otu olarak da bilinir.)
·Tuz
Hazırlanışı:
*Patlıcanları ve biberleri közleyerek işe başlayalım. Közlenen patlıcan ve biberlerin kabuklarını soyalım ve küçük küçük doğrayalım.
*Domateslerin kabuklarını soyalım, doğrayın ve bir tencereye alalım.
*Közlenmiş patlıcanları, biberleri ve sarımsakları dadomasteslerle aynı tencereye alalım ve ara sıra karıştırarak domateslerle birlikte, suyunu çekene kadar pişirelim.
*Domatesler suyunu çektiğinde tüm malzemeleri belenderdan geçirip güzelce birleşmelerini sağlayalım.
*Zeytin yağ, sirke, çubruka baharatını ve tuzunu ekleyip sirke suyunu çekene kadar bir kez daha pişirelim.
Lütenitsamız artık hazır. Kışlık hazırlık olarak hazırladıysanız kavanozlara alıp ağzını sıkıca kapatın ve kavanozu ters çevirin. Kısa sürede tüketmek istediğiniz miktarı kahvaltı tabaklarınıza koyup buzdolabında birkaç gün bekletebilirsiniz.
HER ZAMANIN VE HER SOFRANIN KAHVALTILIK SOSU: ACUKA
Yukarıda hep kışlık hazırlıklardan bahsettik. Ancak bu tarifimiz kışlık hazırlık olarak ürettiğimiz salçalardan istediğimiz zaman yapabileceğimiz bir kahvaltılık sos.
Malzemeler:
·5 yemek kaşığı domates salçası
·5 yemek kaşığı biber salçası
·1 su bardağı ceviz içi
·3 dilim ekmek içi
·6 diş sarımsak
·1 çay bardağı zeytinyağı
·1 çay kaşığı kimyon
·1 çay kaşığı pul biber
·1 çay kaşığı tuz
Acuka Nasıl Hazırlanır:
Üç dilim ekmeğimizirondodan geçirelim ya da elde ince ince ufalayalım.
Sarımsakları ezelim. Cevizleri biraz iri olacak şekilde dövelim. Bir kabın içerisine ekmek içini, Dövülmüş cevizleri, zeytinyağını, sarımsağı ve salçaları koyalım. Karışımın üzerine baharatları ve tuzu ekleyip kaşıkla ya da elle güzelce karıştıralım.
Acukamızı kavanoza koyup ağzını kapatalım. Eğer zamanımız varsa bu halde bir ya da iki gün buzdolabında dinlendirelim. Daha sonrasında da buzdolabında saklamaya devam edelim ve ihtiyacımız oldukça kahvaltılık tabaklara koyup servis edelim.
BOL MALZEMELİ KAHVALTILIK SOS NASIL YAPILIR
Bu sos tarifimiz de en az diğerleri kadar lezzetli. Ama biraz daha farklı malzemeler içeriyor. Patlıcanı, domatesi, maydonozu, havucu ve olmazsa olmaz sarımsağıyla tam bir lezzet ve şifa deposu bu kahvaltılık sostan, yazın bol bol hazırlayıp kışın afiyetle tüketmenizi tavsiye ederiz. Üstelik hazırlaması da son derece kolay.
Malzemeler:
• 1 kilo patlıcan
• Yarım kilo havuç
• 1 baş sarımsak
• Yarım demet maydanoz
• 2 kilo kırmızı biber
• 1 kahve fincanından biraz daha az şeker
• 1 küçük boy kahve fincanı kadar tuz
• 2 kilo salçalık, etli domates
Hazırlanışı:
Kırmızı kapyabiberleri ve patlıcanları güzelce yıkayıp közleyelim. Közleme işleminden sonra kabuklarını soyup patlıcan ve biberleri rondodan geçirelim.
Havuçları da yıkayıp üst tabakasını soyalım ve onu da rondo ile çekelim.
Salçalık domateslerimizi de kabuklarını soyup irice doğrayıprondodan geçirelim.
Büyükçe bir tencereye domatesleri koyalım. İçine tuz ve şeker ilave edip kaynatalım. Domatesler kaynayıp suyunu çekmeye başlayınca tencereye sarımsakları, kapya biberi, patlıcan ve havuçları da ekleyelim. Biraz da bu haliyle kaynattıktan sonra kavanozlara koyup ağızlarını sıkıca kapatalım ve diğer soslarda yaptığımız gibi kavanozları ters çevirip soğuyana kadar bu vaziyette bekletelim.
FESLEĞENLİ DOMATES SOSU NASIL YAPILIR
Salçalı, patlıcanlı, cevizli vs soslara alışkınız. Peki kahvaltıda birbirinden lezzetli aromatik bitkilerle çeşnilenmiş bir domates sosu yemeye ne dersiniz? Biberiyesiyle, rezenesiyle güzelleşen fesleğenli domates sosunun tarifi için yazıyı okumaya devam etmenizi tavsiye ediyoruz.
Malzeme Listemiz Şöyle:
- 3 kiloetli domates
- Yarım su bardağı zeytinyağı
- 10 diş sarımsak
- 3 dal kadar taze biberiye
- 4 dal taze kekik
- Bir küçük tutam taze rezene
- 10 yaprak taze fesleğen
- 1 yemek kaşığı toz şeker
- 3 çay kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı toz karabiber
- 1 çay kaşığı acı toz biber
Hazırlanışı:
- Bir tencereye zeytinyağını döküp biraz ısıtalım. Sarımsak, biberiye, taze kekik ve rezeneyi kesmeden, bütün halde ilave edelim ve 2-3 dakika kadar kavuralım.
- Kavurma işelmi bittikten sonra zeytinyağının içinden bütün malzemelerin posasını alalım ve tencereye domatesi de ekleyelim. Harcımıza tuz da ilave ettikten sonra ara sıra karıştırmayı da ihmal etmeden domatesi 1 saat kadar kaynatalım.
- Daha sonra blender yardımıyla domatesi güzelce ezip püre haline getirelim. Blenderdan geçirip püre haline getirdiğimiz domatese tüm malzemeyi ilave edelim ve tekrar güzelceblenderdan geçirelim. Kavanozlara koyup,ağzını sıkıca kapatıp ters çevirerek soğumaya bırakalım.
Kahvaltılık Sos Hazırlarken Dikkat Etmemiz Gerekenler:
Önce güvenlik diyerek şu uyarıyı yapmakta fayda var: Tüm sosları hazırlarken kaynatma işlemi için kullanacağınız tencerenizin, malzemelerin sığacağından daha hacimli olmasına dikkat edin. Çünkü domates kaynarken yoğunlaşır ve dışarıya sıçrar. Bu sırada tencereye yaklaşırken de temkinli olun ve küçük çocukların ocak etrafında dolaşmasına izin vermeyin.
Konserve için kullanacağınız kavanozları ve kapaklarını iyice temizlendiğinden ve kaynar sudan geçirildiğinden emin olun.
Hava almış konserve soslarınızı kullanmayın.
Ve bir hatırlatma; bu sosların neredeyse tamamını makarna, kızartma gibi yiyeceklerin üzerine döküp yemeğinizi zenginleştirebilirsiniz. Afiyet olsun.