Türkiye'nin İlk Peynir Müzesi Kars'ta Açıldı
Gravyeri ve diğer birçok peynir çeşidi ile ünlü olan Kars şimdide Türkiye'nin ilk peynir müzesine ev sahipliği yapıyor. Kars'ı şehrin güneyinden gelebilecek saldırılara korumak için 1743 yılındainşa edilen Süvari Tabyası'nın restorasyonunun tamamlanması ile birlikte peynir müzesi ziyaretçiye açıldı. Tarihi tabyada hizmete açılan peynir müzesinde ahır bölümü, içi süt dolu güğümler, yaylalardaki yaşam ve peynir yapımı ile peynirin imalatının serüveni anlatıldığı bölümler yer alıyor. Tarihi Süvari Tabyası'nın tarihinin de anlatıldığı Kars Peynir Müzesi'nde ziyaretçileri tarihi bir yolculuğa çıkaracak aynı zamanda eğlendirecek birçok bölüm bulunuyor. Ziyaretçilerini bekleyen müzede gravyer yapım salonu, peynir salonu, video odası, temsili Kars Garı, Kars bitki örtüsü, Ankara Gazi Garı, Kars evleri, şefin bölümü, atölye bölümleri de yer alıyor. Müzede temsili olarak oluşturulan Doğu Ekspresi maketi, gerçek rotasını izleyerek Ankara'ya ve oradan yeniden Kars'a dönüyor. Ziyaretçilerin keyifli vakit geçirmesini ve yöresel peynirlerin tanıtımı amacıyla yapılan müzede, peynir yapım serüveni canlandırmalı olarak anlatılıyor. Yörede üretilen peynirlerin yurt içi ve yurt dışı turistlere tanıtımının amaçlandığı müzede peynirin hikayesi anlatılırken, müze girişine de birçok gravyer ve yöresel peynir yerleştirilmiş durumda.
Kars'ta Hangi Peynir Çeşitleri Üretilir?
Birçok yöresel peynir çeşidinin üretildiği Kars'ta gravyer ve kaşar peyniri yoğun olarak üretiliyor, aynı zamanda tüketiliyor. Tulum peyniri, Kars gravyeri, Kars eski kaşarı, Kars köy peyniri gibi peynir çeşitleri üretiliyor. Tulum peyniri daha az yağlı olmasından dolayı daha keskin ve geleneksel bir kokuya sahiptir. Fakat buna rağmen bolca ve severek tüketilen bir peynirdir. Tulum peyniri yumurtaya karıştırılarak veya börek tariflerinizde kullanılabilir, aynı zamanda tostların içerisine katılarak veya kahvaltıda da tüketilebilir. Kars köy peyniri bu yörede üretilen peynirler arasında en sade olan peynir çeşididir. Çiğ süte peynir mayası eklenerek hazırlanan Kars köy peyniri, süt mayalandıktan sonra küçük kaplara alınarak bekletilir. Yaklaşık 3-4 ay tuzlu suda bekletilir ve bu sürecin sonunda yemeye hazır hale gelir.
Kars'ın en meşhur ve en çok ilgi gören peyniri ise Kars eski kaşarıdır. Kars kaşarı geleneksel İsviçre gravyer ailesine dahil olan bir Türk peynir çeşididir. Kars gravyeri peynir üreticisi olan İsviçreli David Moser'in Kars'ı ziyaret etmesi ve bölgenin peynir üretimi için uygun olduğunu fark etmesiyle ortaya çıkmıştır. Günümüzde kars'ın birçok farklı bölgesinde Kars gravyeri üretimi devam etmekte ve hem yurt içinde hem de yurt dışında tüketilmektedir.
Kars kaşarının sırrı dinlendirildikçe daha lezzetli bir hale gelmesidir. Bu kaşar peyniri türü diğerlerine göre, örnek olarak Trakya eski kaşarına göre daha farklı bir tada sahiptir. Özellikle birkaç yıl dinlendirilmiş olanları yoğun ve aromalı tadı sebebiyle daha fazla tercih edilmektedir. Kars kaşarının en önemli özelliklerinden biri de tamamen doğal bir peynir olmasıdır. Uzun süren üretim süreci boyunca yapay katkı maddelerinin eklenmemesi bu peyniri en doğal peynirler arasına sokmaktadır.