İtalya’dan dünyaya armağan edilmiş harikulede bir peynirdir mozzarella. Türkiye’de adını pizzaya olan katkısıyla duymaya başladığımız bu lezzetli peynir, pizzadan başka birçok yemeğin de vazgeçilmez malzemesi olurken, tek başına da harika bir lezzete sahip.
Adı da tadı gibi "havalı” olan mozzarella, İtalyancada "kesmek” anlamındaki "mozzare” kelimesinden gelmiş. Neden kesmek diye sorduğumuzda da, mozzarellanın kesilip dilimlenerek servis edilmesinden olduğunu öğreniriz.
MOZZARELLA PEYNİRİNİN ÖZELLİKLERİ
Mozzarella peyniri, yüksek oranda yağ içermesine bağlı olarak yumuşak kıvamlı bir peynirdir. Bu özelliğinin de etkisiyle geleneksel üretimi ve tüketimi onu "günlük” tüketilen peynir statüsüne sokar. Taze taze üretilip tüketilmesi bizim ülkemizde pek mümkün olmasa da, biraz daha az yağlı olarak üretilen mozzarella peyniri 1 ay kadar buzdolabında bekletilebilmektedir. Standart salamura edilmiş bir mozzarella peyniri bir hafta kadar dayanabilirken, vakumlu ambalajlar ve katkı maddelerinin etkisiyle yaklaşık 6 ay kadar saklanabilir.
Mozzarella peynirinin yumuşaklığının içerdiği yağ miktarı belirlerken, peynirin tazeliği hemrengini hem de mozzarellanın yapımı sırasında kullanılan sütün cinsi gibi (hangi hayvanın sütü olduğu, hayvanın beslenmesi gibi) unsurlar belirler.
TÜRKİYE’DE MOZZARELLA PEYNİRİ ÜRETİMİ
Türkiye’de yoğun olarak tüketilen mozzarella peynirinin üretimi son yıllarda ülkemizde de yapılmaya başlanmıştır. Kandıra Mozzarella peyniri ve Çaycuma Mozzarella peyniri olmak üzere iki farklı coğrafyada üretimi yapılır.
Dünyanın farklı farklı ülkelerine has çoğu peynirin ülkemizde de üretiminin yapılabilmesinin temel sebebi, elbette içinde yaşadığımız coğrafyanın bize sunduğu nimetler. Dört mevsimi doyasıya yaşayabildiğimiz; dağ havasını, deniz havasını içimize çekebildiğimiz; bozkırı, ovası, yaylası her türlü kara parçasının güzelliklerine sahip olduğumuz; çoğu hayvan türünün de bu sayede bu iklimlere ve yeryüzü şekillerine adapte olabildiği güzelim coğrafyamız… Elbette, hiçbir ürün anavatanının özelliklerini birebir sağlamaz. Ancak bildiğimiz şey şudur ki; üretimlerimiz kaliteli lezzetler ortaya çıkarmaktadır.
İlk olarak Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde, 2014 yılında mozzarella peynirinin üretimine başlamıştır. Geleneksel lezzetin yakalanabilmesi amacıyla da bölgeye İtalya’dan mandalar getirilmiştir.
Bir diğer mozzarella üretimi yapan bölgemiz de Zonguldak ilimizin Çaycuma ilçemizdir. Burada Kandıra’daki gibi yine manda sütü kullanılarak mozzarella elde edilir. Ancak Kandıra mozzarella peynirinden farklı olarak Çaycuma mandası, Anadolu mandası ve Asya mandası olarak da adlandırılan Bubalus Bubalis mandalarının sütünden yararlanılır.
MOZZARELLA PEYNİRİNİN DÜNYADAKİ ÇEŞİTLERİ
Mozzarellanın ülkemizdeki çeşitleri haricinde dünyada farklı çeşitleri bulunmakta. Bu çeşitlerin belirleyici özelliği ise kullanılan sütün niteliğine ve üretim şekline bağlıdır.
Mozzarella di Bufala:Mozzarellanın bu çeşidimanda sütünden elde edilir. Bu özelliğinden dolayı da "mozzarella di bufala campana" adıyla satılmaktadır.
Mozzarella Fior di Latte: Pastörize edilmiş günlükineksütünden yapılmaktadır. Bu özelliği de geleneksel üretimden farklı bir tat sunar.
Az yağlı Mozzarella:Bu üretim için özel olarak yağı alınmış sütlerden elde edilmektedir. Daha çok sanayi tipi üretimhanelere hitap eder.
Bu üç mozzarella peyniri haricinde dördüncü bir çeşit olarak İsli Mozzarella çeşidi vardır.
MOZZARELLA PEYNİRİNİN BESİN DEĞERİ
Mozzarella peynirinin 100 gramı yaklaşık olarak 300 kalori içerir. Bu oran günlük kalori ihtiyacının %15’ini karşılamaya yardımcı olur. Aynı miktarda mozzarella peynirinde 2.2 gram karbonhidrat, 22.2 gram protein ve 22.4 gram yağ bulunur. 22.4 gram yağ miktarı günlük yağ ihtiyacımızın %35’ini karşılamaktadır.
Vitamin ve mineraller açısından da zengin bir besin kaynağıdır mozzarella. A,K,B2,B12 vitaminlerini, kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, çinko, selenyum ve sodyum minerallerince zengindir.
MOZZARELLA PEYNİRİ NASIL TÜKETİLİR
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi mozzarella peyniri İtalyan pizzasının olmazsa olmazıdır. Bunun haricinde çeşitli salatalarda, sandviçlerde, böreklerde,lazanyada, tostlarda ve daha bir çok yemekte kullanılır.
MOZZARELLA PEYNİRLİ EV YAPIMI PİZZA TARİFİ
MALZEMELER:
Hamuru İçin:
·5 su bardağı un
·1 paket instant maya (instant maya yoksa yarım paket yaş maya)
·1 yemek kaşığı toz şeker
·2 su bardağı su (ılık olacak)
·4 yemek kaşığı zeytinyağı
·Yarım yemek kaşığı tuz
Sosu İçin:
·2 su bardağı domates sosu
·2 yemek kaşığı zeytinyağı
·1 çay kaşığı kuru fesleğen
·1 çay kaşığı kekik
Üzeri İçin:
·Sucuk
·Sosis
·Çeri domates
·Mantar
·Mısır
Hamuru hazırlamak için öncelikle unu bir yoğurma kabına alalım. Unun orda kısmında havuz gibi bir boşluk açalım.
Bu boşluğa instant mayayı, şekeri, tuzu, zeytinyağını koyalım ve ılık suyu kontrollü olarak yavaş yavaş ilave ederek hamuru yoğuralım.(Eğer yaş maya kullanacaksak bir kasede ılık suyun bir kısmıyla bu mayayı güzelce eritip un havuzunun içine ekleyelim.)
Yumuşak bir kıvamlı, ele yapışmayan bir hamur elde edelim.
Hamur artık kıvam alıp toparlanınca, yoğurmayı bırakıp hamurumuzun üzerini streç film örtelim ve hamuru yaklaşık 30 dakika mayalanmaya bırakalım.
Hamurumuz mayalanınca üzerini açalım. Hamur yoğuracağımız tezgahın üzerine un serpelim ve elimizle birkaç kez yoğurup toparladıktan sonra hamuru 3 eşit parçaya bölelim.
Elde ettiğimiz bezeleri unladığımız tezgahta, ara sıra yapışmasını önleyecek kadar un serperek merdaneyle açalım.
Açtığımız hamurun büyüklüğünü belirleyecek olan, pizzamızı pişireceğimiz tepsimizin çapıdır. Bu yüzden hamuru açarken birkaç kez hamuru pizza tepsisine yaklaştırıp boyutu uygun mu diye kontrol etmemizde fayda olacaktır.
Açtığımız ve boyutunu ölçüp biçtiğimiz hamuru pizza tepsisine almadan önce, tepsiyi unlamamız gerekiyor. Tepsiye yerleştirdiğimiz hamurun etrafını ellerimizle düzeltelim.
Bir çatal alalım ve hamurumuzun tüm yüzeyine minik minik delikler açalım.
Bu düzenlemeleri yaparken bir yandan da fırınımızı 200 derecede ısıtmaya başlayalım. Önceden ısınmış fırına attığımız fırın tepsisindeki pizza adayımızı200 derecede 10 dakika kadar pişirelim. Bu sırada da sos hazırlıklarına geçelim.
Pizzanın sosu için sos malzemelerimizden domates sosu, zeytinyağı, kuru fesleğen ve kekiği güzelce karıştıralım.
10 dakikadır 200 derecelik fırında pişen pizza hamurumuzu, artık fırından alalım ve hazırladığımız sosu üzerine eşit olacak şekilde ve bolca sürelim. (Hamurun kenarlarına da bolca sürelim ki kenarları da lezzetli olsun.)
Ve başrol oyuncusunun sahneye çıkış zamanı da gelir!... Domates sosunun üzerine bolca mozzarella peyniri rendesi eklenir. Dilerseniz bir miktar kaşar peyniri de ekleyebilirsiniz ama pizzanın asıl peyniri kesinlikle mozzarelladır.
En üste de dilimlenmiş sucuk, dilimlenmiş sosis, çeri domates (yoksa domates kurusu da olabilir) dilimlenmiş mantar ve mısır tanelerini de ekleyelim. Bu kısımdaki malzemeler tamamen damak zevkinize kalmış. İsterseniz sosun ardından yalnızca mozzarella ve birkaç çeri domates ekleyerek geleneksel bir pizza elde edebilirsiniz. Yine malzemelerde değişiklik yapmanız da mümkün. Zeytin, pastırma, füme et, farklı mantar çeşitleri kullanarak da pizzanızı zenginleştirmek elinizde.
Bu malzeme eklemelerinin ardından bir kez daha fırına sürelim tepsimizi. Sıcaklık yine 200 derecede olacak ve 20 dakika daha, peynirler güzel güzel eriyip kendinden geçene kadar pişirelim.
Sevdiğimiz bir içecek ve güzel bir salatayla servis edebileceğiniz gibi, güzel bir ev yapımı domates çorbasının arkadaşı yapabilirsiniz pizzanızı. Domates çorbasına da mozzarella peyniri ekleyip afiyetle yiyebilirsiniz.
Mozzarellayı sade olarak tüketecekseniz; güzelce dilimleyip bir peynir sunum tahtasına ya da tabağına aldıktan sonra, yanına tazecik roka, biraz çeri domates, biraz da kuruyemiş (ceviz, badem, fındık, kayısı vs) eklerseniz hem görsel açıdan, hem lezzet bakımından sofranıza zenginlik katmış olursunuz. Sağlık da cabası… Afiyet olsun.
