Narsistik kişilik bozukluğu; Kişinin kendisinden başka kimseyi beğenmemesi, Diğer insanlara karşı kibirle yaklaşması, çevresindeki insanları küçük görme belirtileri ile ortaya çıkar. Narsist kişiler kendilerini ne kadar yakışıklı / güzel bulsalar da bunu ifade etmelerinin ve böyle hissetmelerinin altında yatan büyük bir özgüven problemidir.

Buna rağmen kendilerine aşırı güvenirler ve kendilerine hayrandırlar. Onlar için sadece kendileri vardır. Narsizim ciddi ve önemli bir kişilik bozukluğu problemidir.

Bunların yanında yakınlarının ailesinin çevresinin o kişiyi sürekli övmesini isterler.

Sosyal çevresinde tek ilgi oda olmayı hak ettiğini düşündükleri için aile, arkadaş ya da ikili ilişkilerde çok da sağlam bağ kuramazlar bu konuda fazlasıyla zorluk çekerler.

Narsistik kişilik bozukluğuna sahip insanların bu davranışları sergilemesindeki en büyük etken bahsettiğimiz gibi özgüven eksikliğidir yani kendini yetersiz hissetme halidir. Bu nedenle o kişiler böbürlenmeye, kibirlenme, kendini fazlasıyla beğenme, başkalarını olabildiğince küçük görme, çevresindeki herkesin onu beğendiğini düşünerek bu düşünceleri de çevresine empoze edecek şekilde davranırlar.

Çevresi tarafından engellenmeye veya onun beklediği tepkileri görememesi narsist kişilerin içine kapanmasına, utanmasına, sinirlenerek öfke kontrol problemleri ya da öfke nöbetleri geçirmelerine sebep olabilir.

Kişilik, genetik faktörlerden ziyade çocukluk ve gençlik dönemlerindeki sosyal çevrenin etkisi ile ya da baskısı ile oluşmaktadır. Son dönemlerde genellikle duymaya başladığımız Narsistik kişilik bozukluğu ise empati eksikliğini, ben merkezciliğini ve abartılı bir şekilde kendi önem duygusunu ifade etmektedir.

Narsistik kişilik bozukluğu ergenlik ve erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Sadece kişinin kendi hayatını değil çevrede kiminle alakadar ise onların da etkilenerek sağlıksız bir iletişim meydana getirmektedir. Sevdiklerinin ve kendisinin hayatı olumsuz etkilene bilmektedir. Son yıllarda gençlerin sadece sosyal medya aracılığıyla iletişim kurarak dijital oyun platformlarında onlara fazlasıyla bağımlılı oldukları aşikar.

Narsistik kişilik bozukluğu'nun özel türlerini Roma sezarı, Mısır firavunları, diktatörler gibi kişilik olarak güçlü olanlar da bundan bir türdür. Bu insanlar nefes alıp yürüyen yeryüzünün tanrıları gibi kendilerini hissederler. Çevrelerine de öyle hissettirirler. Yaşam ya da ölüm gibi önemli doğa olaylarına bile bir tek cümle ile karar verirler.

En büyük korkuları güçlerini kaybetmeleridir. Ölüm ve etrafındakilerin kendilerine düşman olması. Güçlerinin ve şehvetlerinin bir sınırı yokmuşçasına davranırlar, sayısız insan öldürüp sayısız şatolar kurarlardı. Varlıklarının kendilerinde çözemediği sorunları olan insanlardı fakat bunun farkında olmayarak çözümleme isteğinde bulunmazlardı.

Çözmek istese nerede bunun delilik olduğunu düşünüp bu çözümden vazgeçenlerdir. Dünya ben olmadığım için narsist kişi dış dünyaya anlayamaz ve bu durum kişilerde korku yaratarak onların diktatörlüğünün git gide daha da yıkıcı hale getirerek onları hem korkaklaştırır hem de yalnızlaştırır.

Kendilerine göre daima haklıdırlar asla kendilerini başkalarının yerine koyamaz ve başkalarını anlayamazlar. Her şey onlar için ve keyifleri, benlikleri için vardır. Kendi dünyalarında her şey onlara hizmet amacıyla yaratılmıştır ve hizmet etmesi gerekir. Başkalarının fikir ve hareketleri kendi amaçlarına hizmet ediyorsa eğer o kişi onlar için değerlidir aksi halde onlar için tahammül edilemez bir süreçtir. Gerçekle bağdaşmayan başkalarını zararına Olup kendi yararına olan her şey onlar için önemlidir. Zararının başkasına dokunuyor olması onlar için bir şey ifade etmez.

Narsistik kişilik bozukluğu teşhisiniz varsa, diğer bireylerin sizi yalnızca istek ve ihtiyaçlarımız konusunda endişeli ya da sürekli iltifatlara açlık duyan birisi olarak tanıyabilir. Fakat içeride kendisine güvenemeyen bir kişi vardır. Bu kişilik bozukluğuna sahip olmak başkaları ile ilişki kurmayı zorlaştırır gerçek bir öz değere sahip olmayı ortadan kaldırır.

Bir narsistle karşı karşıya olduğumuzu gösteren bazı işaretler vardır. Bunlardan bazıları; karşınızdaki kişi herkesten daha iyi olduğunu düşünüyorsa, duygularınızı dikkate almıyorsa, en ufak bir hataınızda sizi anlamıyor eleştiri ile hakaret ediyorsa, küçümsüyorsa, yoksa yiyorsa bir narsistle karşı karşıyasınız demektir.

Bu psikolojik rahatsızlık ilerlerse farklı hastalıklara da yol açabilir hem kendisine hem çevresindeki kişilere hayatı zehir eder.

Kaybedilen ve eksik olan özgüven tedavi ile birlikte bu durumu aksi hale çevirebilir bu durumdan kurtulabilirler içerilerinde bastırmış oldukları özgüvenlerini yeniden kazanabilirler.

NEDENLERİ

Kesin nedeni olmamakla, bilinmemekle beraber araştırmacılara göre narsistik kişilik bozukluğunu sebeplerini bulmaya fayda sağlayacak bazı faktörler belirtilmiştir bunlar;

· İstismar ya da travma

· Çocuklukta çocuğa karşı aşırı hassasiyet ve ona karşı ilgi alakanın gereğinden daha fazla olması

· Aşırı övgüye maruz kalma

· Kişiyi onaylayacak ortamın olmayışı

· Ebeveynlerde aşırı hoşgörü olması

· Güvenilmez ebeveynliğe maruz kalınması.

Narsist kişilik bozukluğun kesin nedenleri komplike vefarklı olsa da biyolojik ve genetik faktörlerin büyük öneme sahip olduğu kesindir.

Narsistik yapının altında yatan bazı nedenler

Parçalanmış aile hikayeleri.

Narsistik yapının altında çocuklukta yatan ihmal ve işgal nedenleri ile oluşan saplantı kaygı ve kayıtsızlık kavramları olarak üçtepe ayrılan güvensiz bağlanma şekilleri yatar. Kendine değer verme ve başkalarına karşı olumsuz tutuma sahip olmanın karışımı ile tanımlanır. Bu kişiler bağımsızlığı özgürlüğü hürriyeti aşırı değer verirler ilişkilerine olan önemleri gün geçtikçe azalır neredeyse inanmamaya ve ilişkinin olmadığına inanırlar. Güvensizlik problemleri daha çok aile ve çocukluk zamanlarında ebeveynlerinin tutarsız konuşmalarıyla çocukluk atalarının karışıklığıyla çelişkili ve boşluklu bir yaşam sürmenin devamıyla parçalanmış ailede büyüyen çocuklarda ilerleyen zamanlarda meydana gelmektedir.

Duygusal ve fiziksel istismar.

Çocuk istismarları bir çocuğa yetişkin tarafından fiziki ya da cinsel, psikolojik olarak kötü davranılmanın sonucudur. Çocuğun sağlığını fiziksel ve psikososyal lojik gelişimini oldukça olumsuz etkileyen yetişkin, toplum veya devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek çocuğa uygulanan bütün davranışlar çocuğa kötü muamele olarak sayılmaktadır ve öyledir de. Reddetme tek başına bırakma yıldırma aşağılama kendi çıkarları için kullanma vaktinden önce yetişkinlik rolünü çocuğun üzerine yükleme gibi duygusal istismara neden olan bu davranışlar başlıca ebeveyn davranışlarıdır.

Narsistik yapıda ki kişi duygularından nefret eder ve onları inkar eder dışarıya bunu söyleyemesede kendi içinde bunun mücadelesi ile boğulmaktadır.

O duygularının kontrolsüz ortaya döküldü ve şiddet davranışlarıyla kendini ifade ettiği patolojik bir ailede büyümesi nedeniyle duyguların ve istismarın İnkaya için kendini aşırı bir şekilde kontrol etmeye çalışır ve davranışlarını bu şekilde sergiler

Kıyaslanmak

Kişinin çocukluk Zamanında başkaları ile kıyaslanıyor oluşu çocuğun kendini daha az yetkin, başarısız ve aklen yeterli olmadığını hissettirir. Dolayısıyla güvensiz ve kendini küçük hisseden çocuk zihninde büyük ve abartılı bir denge oluşturarak sürekli Övgü toplama niyetinde bir şeyler yaparak kendini ispatlama mecburiyeti hisseder.

Çocuk kıyaslandığında hissettiği zaman kendisini yetersiz hissetmeye, ailesine karşı öfke beslemeye, içe kapanık bir hale ve antisosyal davranışları sergilemeye başlamaktadır. Yetersizlik duygusunun şiddetli bir şekilde hissedilmesi özgüven eksikliğinin ve Narsistik yapıya yol açtığını gösterir.

Oysa her çocuk özel bir tane ve başkadır. Çocuğun bireysel özelliklerini kabul etmek, anlamak ve yetenekli olduğu konularda onu desteklemek yerine başka kişiler ile karşılaştırmak, kıyaslamak var olan yeteneğini köreltmekten başka bir şey olmaz ortaya çıkacak yeteneğin potansiyelini sıfıra indirger. Bu nedenle çocuğun olduğu gibi nasılsa o şekilde sevilmesi aynı zamanda kabul edilmesi fikirlerinin dinlenilmesi Kendisine saygı duyulması bütün olumsuzlukları olumluya çevirecek önemli hareketlerdir.

Tapınmak

Çocukluğunda aile bireylerinin, birilerinin veya kendisini idealize ettiğini ve abartarak ona tapındığını aslında idol diyebiliriz bunu sürekli gören bir çocuk kendisi de idol olmayı arzular ve mükemmeliyetçiliği fantezi edinerek hayatını onun üzerine kurar. Kelime anlamıyla tapınmak aslında ilah olarak bir şey belirleyerek o varlığa karşı inancını ve bağlılığını bildirmek onun üzerine bir yaşam sergilemektir. Çocukların ilk kapandığı kişiler ebeveynleri olur sonra kültürleri sonra kendi büyüklenmelerini ve güçlerini güçlü görünme çabalarına kapılırlar.

Abartılı korku ve kaygı

Kaygı belirsizlik karşısında kendisini tehdit altında hisseden ve onu tetikleyen unsurları varsayarak rahatsız olarak olumsuzluk hissiyatıdır. Tehlike ve tehdit durumunda çocuklar korkarlar ve bu korku sonucunda kaçmak için bir aksiyon geliştirirler. Fakat abartılı durumlarda korkan çocuk hiçbir harekette bulunmaya bilir felç tepkisi ortaya koyabilir. Bu kavram altında çocuğun sergilediği davranışları aşağılık duygusunu geliştirebilmesine bağlı tutabiliriz. Gelecekte farklı görünme çabası içerisine girerek bu davranışlarıyla eksiklerini kapatmaya kendisini güçlü ve huzurlu ilan etmek için bana bir şey olmaz, ayaktayım mesajı vermeye ya da benim hiçbir şeyden korkum olmaz diyerek kendi kendini terkin etmeye çalışabilir çünkü abartı her zaman karşı tarafı besler korku çocukluktan herhangi bir türde duygusal durum Ya da Dış dünyadan tehdit oluşumunun gelmesiyle kaygı olarak ayırt edilmelidir. Abartılı zorda olmayı sevenler siz kişilerin yapısında çocukluktan Kalma derin korkular ve derin iç dünyalarında çatışma olduğunu bildirir ve bu tarz bir alt yapıları vardır.

Narsistik kişilik bozukluğu nasıl tedavi edilmektedir?

Narsist kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerin nadiren de olsa kendi istekleri ile tedavi arayışına girdikleri olmuştur fakat genellikle çevresindeki insanlarının ve aile bireylerinin ısrarıyla ya da depresyon gibi Narsizme genellikle eşlik eden diğer bozuklukların belirtileri ile tedaviye baş vurdukları gözlemlenmektedir. Narsistik bireylerin en büyük sorunlarından biri belki de durumları hakkında genellikle farkındalığı sahip olmamalarından kaynaklanmaktadır. Danışanın kendisi üzerinde farkındalığını artırmak istemesi davranışlarının daha iyi düzeyde tutabilmesi kendisiyle daha tutarlı bir benlik duygusu oluşturmasına katkı sağlamak danışmanın temel tedavi noktasıdır bununla birlikte narsist kişilik bozukluğu‘nun tedavisi çeşitli terapilere ayrılmaktadır.

Narsist kişilerin oldukça zayıf yönleri vardır. Bunlar;

Terk edilme korkusu, Toplumda aşağılanma korkusu, hakarete uğrama endişesi, ölüm, pişmanlık, belli başlı durumlarda utanç duymak, bazı davranışları yaparken görünmek istemediği halde birilerine yakalanması. Bunlar narsist kişilerin zayıf ve hassas olduğu bazı durum ve davranışlardan birkaçıdır.

Bilişsel davranışçı terapi ise en sık tercih edilen yöntemlerden biridir. Bunun yanında ekstra farklı terapilerde yer almaktadır.

Son olarak söylenebilecek şeylerden biri de Narsistik kişilik bozukluğuna sıklıkla eşlik eden durumlardan birkaçı depresyon, alkol bağımlılığı, madde bağımlılığı, öfkeyi kontrol edememe problemleri gibi durumlar tedavinin içerisindedir ve tedaviye alınmalıdır hatta gerekirse ilaçlı tedaviye başvurulmalıdır.

narsist kişiler tedaviyi kabul etmedikleri gibi ilaçla tedaviye de olumsuz bakarlar ve ona karşı önyargılı Davranırlar. Gönüllü olarak ve değişim için gelmişse psikodinamik Tedavide önemli teysire sahiptir. Narsist kişilerin bencil tavırları altında fazlasıyla zorlu bir çocukluk dönemi yatar.

· Başlıca Narsist Kişilerin Davranışları;

· Her koşulda ve şartta başkalarına karşı büyüklenmeleri

· Başarıya ve güce zafiyetlerinin olması

· Güzellik ve şehvete düşkün olmaları

· Özel ve eşsiz olduklarına inanmaları

· Beğenilmek istemeleri

· Dünyadaki bütün iyilikleri onların hakettiği ve her şeyin onların söylediği gibi olması gerektiği

· Her zaman beğenilmek ve övülmek istemeleri

· Empatiden yoksun olup karşılıklı ilişkilerde eksik olan taraf olmaları

· Başkalarının olumlu ya da olumsuz hiçbir duygularını anlayamamaları

· Başkalarının gereksinimlerini anlamamaları

· Saygısız tavırlara sahip olmaları

· Küstahlıkta sınır tanımamaları

· Kendini beğenmiş tavırlar ile hatırlanmaları

· Kıskançlık ve haset duygularının baskın olması

· Sosyal çevre tarafından dışlanıyor olmaları

· Ortamda sadece ilgi odağı kendilerinin olmasını istemek

Narsist kişilerde genellikle bu tarz davranışlar göze çarpmaktadır. Fakat onalrı tanımlayan asıl kavram utanmaz olmalarıdır. Büyüklenme ve benlikleri utanma duygularına savaş açmıştır dolayısıyla bu utançsızlık gün geçtikçe benlik ve büyüklenmenin armasına karşılık utanç bir o kadar yok olmaktadır. Utanç azalır benlik şaha kalkar.

Bu kişilerin dışlanmaları onları agresif davranışlara yönlendirir.

Çevresinden kendisine gelen herhangi bir eleştiriyi kendisinin hafife alındığını düşünerek, önemsenmediğini hissederek karşı tarafa karşı kendi içinde boğulduğu duyguların tahribatıyla karşı tarafa tepki gösterir.Sabırsız ve öfkeli davranışlara sebep olan durum aslında budur.

Tüm narsizst bireylerde farklı tedavi metodları izlenebilir çünkü çocuklukla direkt bağlantılı olduğundan her çocuk da farklı bir aile hayatına sahip olduğundan ötürü her kişi kendine özel tedavi ile yola çıkabilir.Bunun en iyi yolu terapiden geçer fakat önce denildiği gibi kabul edilmesi şarttır. Tedaviyi kabul etmeyen kişi iyileşemez.

Narsist Kişi İle Nasıl Başa Çıkılır?

Bir narsistle yakından alakalı olan kişi önce kendini tanımalıdır. Narsiztin kendisini aşağılamasından ve küçük görmesinden kişiyi koruyacak olan şey kişinin kendini bilmesidir. Narsist kişiler hayatında çok büyük yıkımlar olmadığı için destek almak istemezler. Narsizst olan kişiler tedaviyi kendileri için bir zayıflık, aşağılık olarak kabul ederler konuya bu şekilde bakarlar.

Uzun süreli bir narsist ile birlikte olmak kişinin bu durumu içselleştirmesine sebebiyet verebilir.

İlişkide sınır koymaya çalışmak oldukça önemlidir. Bu sınırlamalar ve sınırlar genellikle aşılacak olsa bile Ciddi bir duruş ve tavır ile kişi kendi benliğini de ortaya koyma mücadelesi içinde olmalıdır. Duygularının, davranışların hissettirilmesi olmuyorsa pes etmeden mücadelesi gerekmektedir. Narsist olan kişi sizden daha iyi değildir, onunla mücadele eden kişi yetersiz, güçsüz biri değildir.

Narsistle mücadeleyi kolaylaştırmak için önerilen kitap takviyeleri

İkili İlişkilerde Duygusal Manipülasyon: Narsist Bir Partnerle Yüzleşmek

Yazar: Pascale Chapaux-Morelli, Pascal Couderc

Narsistle Ateşkes

Yazar: Wendy T. Behary

Narsisizme Yeni Bir Bakış

Yazar: Craig Malkin

Sevgi mi? Bağımlılık mı?

Yazar: Brenda Schaeffer

Psikopatın Pençesinden Kurtulmak : Sağlığa zararlı insanlardan nasıl kurtulursunuz?

Yazar: Aud Dalsegg, Inger Wesche

Kadın Çok Severse

Yazar: Robin Norwood

Kral Kaybederse

Yazar: Gülseren Budayıcıoğlu

Zor İnsanlarla Başa Çıkma Yolları

Yazar: Ursula

Şema Terapi

Yazar: Jeffrey E. Young

Kurtlarla Koşan Kadınlar

Yazar: Clarrisa P. Estes

Bir Sosyopatın İtirafları

Yazar: M.E. Thomas

Tanıdığınız Narsist

Yazar: Dr. Joseph Burgo

Sinemanın 10 ‘Narkissos’u

• To Die For / Sonsuz İhtiras(1995) ...
• Evita (1997) ...
• Lovelife / Aşk Hayatı (1997) ...
• Amerikan Psyco / Amerikan Sapığı (2000) ...
• Roger Dodger / Düzenbaz Roger (2002) ...
• The Man from Elysian Fields / Cennetten Gelen Adam (2001) ...
• Phone Booth / Telefon Kulubesi (2003) ...
• Iron Man (2008; 2010; 2013

·Being Julia / Julia Olmak (2004)

· Watch Out / Dikkat Et (2008)