Çeşit çeşit peynirlerimizden biri olan sepet peyniri, kıvamı ve desenli görüntüsüyle dikkat çektiği gibi lezzetiyle de damakları mest ediyor.

Yapısı itibariyle kaşar peynirini, Çerkes peynirini ya da Mihaliç peynirini andıran bu lezzetli peynirin yoğun olarak üretildiği illerimiz Balıkesir ve İzmir’dir. Görüntüsü, lezzeti, yapılış tarzı farklılıklar gösterebilir. Bu farklılık, iller arasında olabileceği gibi ilçeden ilçeye ve hatta köyden köye bile başka başka sepet peynirleriyle karşılaşmamızı mümkün kılar. Bazı bölgelerde farklılık isimle de kendisini gösterir ve sepet peyniri olarak değil de "kelle” peyniri olarak adlandırılır.

Sepet Peyniri Nerede Üretilir

Genel olarak ve inek ve keçi sütlerinin belirli oranlarda karıştırılmalarıyla üretilen sepet peyniri, Ayvalık bölgemizde tam yağlı koyun sütlerinden üretilir ve Ayvalık sepet peyniri olarak isimlendirilir. Burada üretilen sepet peyniri ise mihaliç peynirinin tadına ve dokusuna daha yakındır.

Balıkesir’de üretilen sepet peynirlerinde üç hayvanın sütü de kullanılabilmektedir. Az tuzlu, delikli ve yuvarlak bir yapıda olan Balıkesir sepet peynirinin ise, tadı kaşar peynirine daha yakındır. Kaşar peynirine yakın bu yapısıyla, çok meşhur olan Ayvalık tostunun ana malzemesi olmuş ve mükemmel lezzetin kaynağı haline gelmiştir.

Ayrıca Balıkesir’de otlu sepet peyniri çeşidi de vardır. Balıkesir bölgesinde bile farklı farklı usullerle üretilen sepet peyniri, Cunda’da da yalnızca inek sütü kullanılarak ve az tuzlu olarak hazırlanır. Burhaniye ve Gökova’da da çok leziz sepet peynirleri tüketicinin beğenisine sunulur.

SEPET PEYNİRİ NASIL YAPILIR

Malzemelerimiz; 8 litre çiğ süt, sirke, limon suyu, peynir altı suyu ve 1.5-2 yemek kaşığı kadar tuz. Sütün cinsi imkanlarınıza ve damak zevkinize bağlı olarak ayarlanabilir. Ancak dilerseniz %80 ya da %90 oranında inek sütü geri kalan %10’luk ya da %20’lik oranını da keçi, koyun ya da keçi+koyun sütü olarak ayarlayabilirsiniz.

Hazırlıklarımıza öncelikle çiğ sütü klasik yöntemle iyice bir kaynatarak başlayalım. Kaynama işlemi olduktan sonra süt kabarmaya başlayacaktır. Bu aşamada,ocağın altını kısalım ve peynir altı suyunu, sirke ve limonu azar azar süte ekleyerek sütün kesilmesini sağlayalım. Tencerenin üst kısmında artık öbek öbek peynir topakları oluşmaya başlayacaktır. Yaklaşık olarak 10 dakika civarında kesilmenin devam etmesini bekleyelim ki, peynir oluşumu maksimum seviyeye ulaşsın. Süt tamamen kesildiğinde ve süt artık yeşilimsi bir renge döndüğünde, bir kevgir yardımıyla yüzeydeki peynir topaklarını peynir sepetimize toplamaya başlayalım.

Peynirlerin üzerine tuz da eklenip yaklaşık 10 dakika kadar bekletelim. Elimizin yanmayacağı bir sıcaklığa ulaştığında peynir kalıbımızı elimize alıp sepette ters çevirelim. Böylece her tarafının desen almasını sağlamış oluruz. Bu kısmının da üzerine kalan tuzumuzu da ekleyelim. Soğuyup süzüldüğünde taze olarak tüketilmeye hazır olan Sepet peynirimizi doğruca yiyebileceğiniz gibi birbirinden güzel tarifler için de kullanabilirsiniz.

Bu kadar çabadan sonra şöyle bol peynirli, lezzetli mi lezzetli bir Ayvalık tostuna ne dersiniz? Cevabınız "evet” ise tarifimiz hemen aşağıda.

MİS GİBİ AYVALIK TOSTU TARİFİ

Malzemeler:

Ayvalık tostu sevenler bilirler ki, bu tostun en önemli iki malzemesinden birincisi peyniri, ikincisi de ekmeğidir. Ayvalık tostu ekmeği bulabilirseniz tercihinizin bu yönde olmasını, bulamıyorsanız ise sevdiğiniz herhangi bir ekmek çeşidini kullanarak da tarifi uygulayabileceğinizi belirtmek isteriz. Peynir olarak tabi ki sepet peyniri kullanmanızı tavsiye ediyoruz.

• 4 dilim Ayvalık tostu ekmeği
• 8 dilim Balıkesir sepet peyniri
• 6 adet kokteyl sosis (damak zevkinize göre oranda ufak da olsa artış ya da azalma yapabilirsiniz.)
• 8 dilim sucuk (damak zevkinize göre oranda ufak da olsa artış ya da azalma yapabilirsiniz.)
• 1 adet domates
• 2 adet salatalık turşusu
• 2 yemek kaşığı zeytinyağı
• 4 yemek kaşığı (tepeleme) Rus salatası

 Gelelim Tostumuzun Hazırlanışına:

Öncelikle sosisleri jülyen olarak doğrayalım. Sepet peynirini ve domatesi de dilimleyip bir kenara alalım.

Salatalık turşusunu da jülyen, sucukları ise halka halka doğrayalım.

Bir tavaya zeytinyağı koyalım ve içine doğradığımız; sucuk ve sosisleri ekleyelim. Sosisler renk değiştirene kadar soteleyelim.

Tost makinesine ekmekleri yerleştirelim ve elimizle bastıralım.

Tost ekmeklerinden iki tanesinin üzerine ikişer dilim sepet peyniri koyalım ve tavada hazırladığımız malzemeyi ekmekler arasında pay edelim. Üstlerine doğrayıp hazırladığımız turşuları da paylaştırarak yerleştirelim. Daha sonra ikişer kaşık Rus salatasını ve ikişer dilim domatesi de yerleştirin.

Bu sıralamayla ekmekler bitene kadar devem edelim.En üste tekrar kalan kaşar peynirlerini koyalım ve diğer ekmek dilimleri ile tostları kapatalım.

Ardından tost makinemize aldığımız ekmekleri bir güzel basalım.Tostumuzun hazır olduğunu sepet peynirinin erimesinden anlayacağız. Bunun için sepet eriyene dek tost makinemizi kısık ayarda tutalım.

Sepet peynirleri eridikten sonra dilerseniz, tostunuza ketçap/mayonez ilavesi yapıp sıcak sıcak servis edebilirsiniz. Görüntüsü iştah açıcı, tadı enfes, döküp saçmadan yemesi ise marifet isteyen Ayvalık tostunuzu afiyetle yiyebilirsiniz.

Sepet peyniri sert yapıda olması nedeniyle kızartma yapmak için uygun peynir çeşitlerimizdendir. Çok leziz peynir kızartma tariflerinizi sepet peyniri ile gönül rahatlığıyla deneyebilirsiniz.

Klasik bir sepet peyniri kızartması tarifine yazımızın devamında ulaşabilirsiniz.

SEPET PEYNİRİ KIZARTMASI

Dilediğiniz miktarda sepet peynirini dilimlere ayırın. Yaklaşık 5 çorba kaşığı unu bir tabağa alın. ( Peynir miktarınıza bağlı olarak unun miktarını da azaltabilir ya da arttırabilirsiniz.) Bir tavaya bir miktar Ayçiçek yağı koyup kızdırın. Tava ısınırken sepet peynirlerini una bulayın ve fazla unu atması için hafifçe silkeleyin. (Bu unun yağda yanmasını engelleyecek ve yağda daha fazla peynir kızartmanıza yardımcı olacaktır.) kızgın yağda önlü arkalı güzelce kızarttığınız sepet peynirlerini sıcak sıcak servis edebilirsiniz.

Dilerseniz kızarttığınız bu peynirleri ekmek arasına koyup uygun sandviç malzemeleri ekleyerek güzel bir sıcak sandviç hazırlayabilirsiniz.

SEPET PEYNİRİNİN BESİN DEĞERİ

Bol sütlü, hoş görünümlü, enfes tatta ve sert dokudaki sepet peynirinin içerdiği besin öğelerini yakından inceleyelim.

30 gramlık bir dilim sepet peyniri 105 kcal kalori değerine sahiptir. Ayrıca %2 oranında karbonhidrat, %31 oranında protein ve % 67 oranında yağ içermektedir.

100 gr sepet peynirinde karbonhidrat değeri 1.7 gram, protein 27 gram, yağ 26 gram, sodyum 800 miligram ve kalsiyum 700 miligram olarak yansır.

Sepet peyniri az tuz içermesi sayesinde hemen her yaş grubu için rahatlıkla tüketilebilecek yapıdadır. Tansiyon hastalarının tercih edebileceği bu peynir hem az tuz içermesi hem de hafif sert yapısı sayesinde küçük çocukların keyifle ısırıp tüketebileceği bir lezzettir.

SEPET PEYNİRİNİ NASIL MUHAFAZA ETMELİYİZ

Gıdalardan maksimum faydayı elde etmenin bir koşulu da, onları doğru bir şekilde muhafaza edip, tazeliklerini korumalarını sağlamaktır. Eğer sepet peynirinizi şarküteriden açık olarak satın aldıysanız, eve geldiğinizde onu uygun bir cam, seramik ya da çelik kaba koymanızı tavsiye ederiz. Ambalajlı olarak aldıysanız da, ambalajını açtıktan sonra yiyeceğiniz kadarını kesip yine cam ya da seramik bir tabakta servis edip, geri kalanı streç filmle hava almayacak şekilde sarıp buzdolabında saklayabilirsiniz. Bir süt ürünü olması sebebiyle ışık görmeyen serin bir yerde muhafaza etmeniz gereken sepet peynirinizi, son kullanma tarihine kadar bu yöntemlerle güvenle kullanabilirsiniz.