Kökeni çok eskilere dayanan zeytin ağacının meyvesi olan zeytin, sofralarımızda önemli bir yere sahiptir. Bilhassa kahvaltı sofralarında sıklıkla tüketilen siyah zeytin en çok tercih edilen kahvaltılık ürünlerin başında gelir. Kahvaltı sofralarının yanında börek, poğaça gibi hamur işlerinde de oldukça tercih edilir. Aynı zamanda salatalara lezzet katmak, kanepeleri süslemek için de kullanılır. İçerisinde barındırdığı yüksek orsandaki vitamin ve mineraller ile doğanın sunduğu şifa kaynağı meyvelerden biridir. Bunun yanı sıra dünyanın en doğal ve sağlıklı bitkisel yağ kaynağıdır.
ZEYTİNİN TARİHİ
Zeytinin asırlık tarihi 7 bin yıl öncesine dayanır. İlk olarak Akdeniz bölgesinde hasat edildiği bilinse de yapılan arkeolojik çalışmalar gösterir ki zeytin ağaçlarının tarihi bundan çok daha eskidir. Zeytin ağacı binlerce yıl yaşayan çok özel bir ağaç türüdür. Asırlık bir lezzet olan zeytin ağacının tarihi 40 milyon yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Bu nedenle de bu köklü lezzete ulaşmak biraz çaba gerektirir. Dalından koparılıp yenilebilen bir meyve olmayan siyah zeytinin tüketilebilmesi için pek çok aşamalardan geçmesi gereklidir.
SİYAH ZEYTİN NERELERDE YETİŞİR
Uygun iklim koşulları sebebiyle Akdeniz ülkelerinde yetişmesi son derece yaygındır. Bunun yanı sıra Güney Afrika, Meksika, Çin, Avustralya ve ABD gibi ülkelerde yetişir. Türkiye’ye baktığımız zaman ise Manisa, Adana, Balıkesir, Mersin ve Hatay gibi bölgelerde yetişmektedir. Ayrıca Edremit Körfezi ve Ayvalık bölgesi, Aydın ve Muğla gibi şehirler de üretim bakımından ilk sıra yer alan şehirlerdendir.
SİYAH ZEYTİN ÇEŞİTLERİ NELERDİR
Siyah zeytin büyüklüğü, toplanma zamanı, üretimi ve yapılış şekline göre değişik isimlerle adlandırılır. Bunlar; Salamura zeytin, Gemlik tipi siyah zeytin, Sele zeytinve Teneke Gemlik tipi siyah zeytin gibi isimlerdir. Bu türlerin detaylarına daha yakından bakalım:
Salamura Zeytin: Siyah zeytinlerin boyutlarına göre ayrılarak geleneksel yöntemlerle yaklaşık 8 ay salamura suyunda bekletilmesi ile yapılır. Tatlandırma süresinin sonunda salamuradan alınıp yağ ilave edilerek tüketime hazır hale gelir.
Teneke Gemlik Tipi Siyah Zeytin: Gemlik tipi zeytin ile üretim aşamasında herhangi bir farkı olmayan bu zeytin, sadece farklı şekilde ambalajlanır. Teneke Gemlik tipi siyah zeytin tenekelere ambalajlanarak tüketiciye sunulur. Bu zeytin hiçbir kimyasal madde kullanılmadan elde edilir. Üretimi sırasında sadece tuzlu su içerisinde ortama hava verilerek bekletilir. Sonraki aşamada doğal yollarla kurutularak yağlanır.
Sele Zeytin: ağaçta yetişen zeytinin olgunlaşıp siyah hale gelmesi ile toplanır. Hiçbir kimyasal madde karıştırılmadan sadece belirli süre tuzda bekletilerek elde edilen zeytine verilen isimdir.
Gemlik Tipi Siyah Zeytin: İnce kabuklu, küçük çekirdekli ve etli bir zeytin türüdür. Bu özelliklerinden ötürü sofralarda en çok tercih edilen siyah zeytin çeşididir. Toplanan zeytinler acı suyunun çıkarılması için tuzlu suda bekletilir. Zeytinler doğal havalandırma yöntemiyle acı tadından ve kalan sudan arındırılarak yağlanır. Daha sonra ambalajlanarak tüketiciye sunulur.
SİYAH ZEYTİN NASIL YAPILIR
Siyah zeytin nasıl yapılır diye merak edenler için siyah zeytin yapımına birlikte göz atalım. Öncelikle zeytinin dalında olgunlaşarak tamamen siyah renge bürünmesi gerekmektedir. Olgunlaşan bu siyah zeytinler büyük bir özen ve titizlik ile hasat edilir. Hasat sonrası aralarında ezik, çürük ve yaralı olanlar ayrılarak kalanlar yıkanır. Daha sonrasında fermantasyon yani tuzlu suya koyma işlemine geçilir. Zeytinlerin acılığının gitmesi için belli bir süre tuzlu suda salamura edilir. Bu aşamada ara ara süzme işlemi yapılarak tuz oranının azaltılması sağlanır. Belli bir süre sonra suyu süzülerek havalandırma işlemi uygulanır. Son olarak da yağlama işlemi gerçekleştirilerek ambalajlanır ve tüketiciye sunuma hazır hale gelir.
SİYAH ZEYTİNİN FAYDALARI NELERDİR
Sofralarımızın vazgeçilmez unsuru olan siyah zeytini faydaları saymakla bitmez. İçerisinde yer alan vitamin ve mineraller ile adeta bir şifa deposudur. Siyah zeytinin en bilinen faydalarına değinecek olursak şu şekilde sıralayabiliriz.
·Siyah zeytin sindirim sistemini güçlendirerek metabolizmayı hızlandırır.
·Mide asidini azaltarak mideyi gastrit ve ülser gibi mide rahatsızlıklarına karşı korumaya yardımcı olur.
·A, D, E ve K vitaminleri açısından oldukça zengin içeriğe sahip olan siyah zeytin, vücutta kemik gelişimini güçlendirerek kalsiyum kaybını önler.
·Mide, bağırsak ve pankreas gibi kanser türlerine yakalanma riskini azaltır.
·Kalp ve damar hastalıklarına karşı koruma sağlar.
·Yaşlanmayı geciktirir.
·Vücuttaki bakteri ve mantarlara karşı koruma sağlar.
·İçerisinde yer alan zengin vitamin ve mineraller sayesinde saç dökülmesini engeller.
·Sarılık hastalığının iyileşmesine ciddi katkı sağlar.
·Karaciğerin korunmasında yardımcı olur.
SİYAH ZEYTİN KALORİ VE BESİN DEĞERİ
Sofralarımızda çok sık tüketilen siyah zeytin besin değeri oldukça yüksek bir kahvaltılık üründür. Yağ içeriği yüksek olan siyah zeytinin aynı zamanda tuz oranı da fazladır. Tuz tüketimi kısıtlı olan kişiler tarafından tuzsuz olanları tercih edilmelidir. 100 gr porsiyonundaki siyah zeytin 115 kcal değerdedir. Genel olarak zeytinin %78’ini yağ, %19’unu karbonhidrat %2’sini de protein oluşturur. Siyah zeytinin 100 gr’ında ayrıca9 gr yağ, 0,84 gr protein,6.04 gr karbonhidrat, 10 1,6 g lif bulunur. Bunun yanı sıra 735 mg sodyum, 88 mg kalsiyum, 8 mg potasyum, 17 iu A vitamini yer alır. Demir içeriği zengin olan zeytinin 100 gr’ında 6.28 demir bulunur.
SİYAH ZEYTİN İLE HAZIRLAYABİLECEGİNİZ HARİKA TARİFLER
Her kahvaltı sofrasında muhakkak yer alan siyah zeytin aynı zamanda hamur işi ve salatalarda da oldukça tercih edilir. Bu tariflere yakından göz atalım.
ZEYTİNLİ POĞAÇA
Malzemeler:
1 adet yumurta
1 su bardağı ılık süt
3 yemek kaşığı toz şeker
1 su bardağı maden suyu
4,5 su bardağı un
1 su bardağı sıvıyağ
1 paket kuru maya
1 çay kaşığı tuz
Arası İçin:
200 g çekirdeksiz siyah zeytin
Üzeri İçin:
1 adet yumurta sarısı
1 tatlı kaşığı çörek otu
ZEYTİNLİ POĞAÇA NASIL YAPILIR
Derin bir kaba süt, yumurta, sıvıyağ, toz şeker, maden suyu ve kuru mayayı ekleyerek karıştırıyoruz. Daha sonra içerisine azar azar un ilave ederek yoğuruyoruz. Üzerine tuzu da ilave ederek yoğurmaya devam ediyoruz. Üzerini streç filmle kapatarak yarım saat oda sıcaklığında mayalanmaya bırakıyoruz. Hamurun yarısını yağlanmış cam fırın kabının içine yayıyoruz. Üzerine dilimlenmiş siyah zeytinleri yayıyoruz. Hamurun geri kalanını da aynı şekilde üzerine yayıyoruz. Hamurun üzerine yumurta sarısı sürüp çörek otu serperek önceden ısıtılmış 180 derece fırında 35-40 dakika pişiriyoruz. Kabarıp üzeri kızarınca fırından çıkararak sıcak olarak servis ediyoruz. Afiyet olsun!
KURUTULMUŞ DOMATESLİ ZEYTİNLİ OMLET
Malzemeler:
3 adet yumurta
3 adet kurutulmuş domates
8 adet zeytin
Tuz
Karabiber
1 yemek kaşığı tereyağı
Kekik
KURUTULMUŞ DOMATESLİ ZEYTİNLİ OMLET NASIL YAPILIR
Kurutulmuş domatesleri kaynar suda bekletip yumuşattıktan sonra küçük küp şeklinde doğruyoruz. Zeytinlerin çekirdeklerini çıkarttıktan sonra ince ince doğruyoruz. Kuru domates ve zeytinleri bir araya alarak içine tuz, karabiber ve kekik ilave edip karıştırıyoruz. Omlet tavasına tereyağını alıp eritiyoruz. Diğer tarafta yumurtaları bir kaseye kırarak güzelce çırpıyoruz. Yap eriyince yumurtaları tavaya döküyoruz. Omletin orta kısmı hafif pişmeye yakın zeytinli iç harcımızı üzerine yayıyoruz. 1-2 dakika daha bu şekilde pişirdikten sonra ocaktan alıp omleti ikiye katlayarak servis ediyoruz. Afiyet olsun!
