Kahvaltı sofralarımızdan eksik etmediğimiz zeytin, Zeytingiller familyasından gelen zeytin ağacının meyvesidir. Zeytin ağacı, Akdeniz iklimine özgü bir ağaçtır ve bu ağacın yaprakları her mevsim yeşildir. Oldukça uzun ömürlü olan zeytin ağacının ham ve olgunlaşmış olmak üzere 2 tür meyvesi vardır. Bunlardan ham olanı yeşil zeytin iken olgunlaşmış olanı ise siyah zeytindir. Bu yazımızda siyah zeytini yakından tanıyacağız.

SİYAH ZEYTİN ÇEŞİTLERİ NELERDİR

Siyah zeytinin pek çok çeşidi vardır. Bu çeşitler zeytinin ne zaman toplandığına, üretimine ve büyüklüğüne göre belirlenmektedir. Şimdi bu siyah zeytin çeşitlerinin bazılarına kısaca bakalım.

Sele Zeytin: Zeytinin siyah renge kavuştuktan sonra toplanıp herhangi bir kimyasal işleme maruz kalmadan sadece tuz kullanılarak elde edilen halidir. Sele zeytin yapmak için zeytin bir süre tuzda bekletilir.

Salamura Zeytin: Salamura zeytin, adından da anlaşılabileceği gibi toplandıktan sonra yaklaşık 8 ay boyunca salamurada bekletilir. Salamuradan alındıktan sonra ise yağ eklenerek tatlandırılır.

Gemlik Siyah Zeytin: Bursa’nın Gemlik ilçesinde yetiştirilen zeytin çeşididir. Etli, küçük çekirdekli ve ince kabuklu bir zeytindir. Bu özellikleri nedeniyle kahvaltılarda sıklıkla tercih edilen Gemlik siyah zeytin, toplandıktan sonra tuzlu suda fermente edilir. Bu sayede zeytinin acı tadı uzaklaştırılmış olur. Zeytin doğal bir şekilde havalandırılarak sudan arındırıldıktan sonra da yağlanır. Bu zeytinin tenekede ambalajlanan haline ise teneke Gemlik siyah zeytin denir.

Siyah Kalamata Çizik Zeytin: Diğer zeytin türlerine göre daha iri bir yapıdadır. Zeytinler toplandıktan sonra çizilir ve 3 ay boyunca tuzlu suda bekletilir. Tuzdan arındırmak için ise süzme işlemi yapılır.

Saydığımız çeşitler dışında Edremit – Ayvalık zeytini, Edincik su zeytini, İzmir sofralık zeytin ve Eğriburun zeytini gibi birçok farklı siyah zeytin türü bulunmaktadır.

SİYAH ZEYTİN NASIL YAPILIR

Siyah zeytin olgunlaşıp tamamen siyah renk olunca toplanmaya başlanır. Hasattan sonra yaralı veya ezilmiş zeytinler ayrılır. Yıkanan zeytinler fermantasyon için tuzlu suda bekletilir, zeytinlerin acılığının gitmesi ve kuruyup küçülmesi sağlanır. Bu arada da belli aralıklarla süzme işlemi yapılarak zeytindeki tuz oranı düşürülür. Salamura esnasında havalandırma yapılmasıyla da zeytin tatlandırılır ve bu işlem yaklaşık 4 ay sürer. Sonra ise zeytinler yağlamaya alınır.

SİYAH ZEYTİNİN FAYDALARI NELERDİR

Siyah zeytin sindirim sisteminin çalışmasına yardımcı olur ve metabolizmayı hızlandırır. Gastrit ve ülser gibi hastalıklara karşı koruyucu özelliğe sahiptir. A, D, E ve K vitaminleri açısından zengindir. Kas ve kemik gelişimine katkı sağlar, kalp ve damar hastalıklarına karşı vücudu korur. Kanser riskini düşürür ve yaşlanmayı önler. Vücutta bakterilerin oluşumunu ve saç dökülmesini önler. Tırnak ve cilt için besleyicidir, vücut gelişimini destekler. Hücre yenilenme sürecinde rol oynar.

SİYAH ZEYTİNLİ TARİFLER

Zeytin Ezmesi

Malzemeler:

·1 su bardağı çekirdeği çıkarılmış Şems siyah zeytin

·5 yemek kaşığı Ahsaf zeytinyağı

·2 yemek kaşığı limon suyu

·Karabiber

·Kekik

·Kimyon

·Kişniş

Yapılışı:

Zeytinleri diğer tüm malzemelerle birlikte rondoya koyun ve hepsini incelene kadar çekin. Baharatları dileğiniz oranda koyabilirsiniz. Zeytin ezmesini kahvaltılarınız başta olmak üzere tüm öğünlerinizde zevkle tüketebilirsiniz.

PİZZA

MALZEMELER:

Hamuru İçin:

·4 su bardağı un

·1 yemek kaşığı yoğurt

·1 yemek kaşığı toz maya

·1 çay bardağı ılık süt

·2 yemek kaşığı Ahsaf zeytinyağı

·1 çay kaşığı tuz

Sosu İçin:

·1 yemek kaşığı salça

·2 yemek kaşığı zeytinyağı

·2 çay kaşığı kekik

Üzeri İçin:

·Yarım su bardağı Gündoğdu taze kaşar peyniri

·8-10 adet Şems siyah zeytin

·2 adet sosis

·4 dilim salam

Yapılışı:

Geniş bir kaba 1 çay bardağı ılık su ile 1 çay bardağı ılık sütü alın, üzerine toz maya ekleyin. Mayayı çatalla iyice karıştırın. Sonra yoğurt, zeytinyağı ve tuz ilave edin ve hepsinin karıştırın. Unu yavaş yavaş koyarak hamuru yoğurmaya başlayın. Hamur kulak memesi kıvamında olmalı.

Mutfak tezgahına biraz un serpiştirin ve hamuru tezgahta 5 dakika kadar yoğurun. Sonra da hamurun üzerini kapatıp 30 dakika dinlenmesi için bırakın.

Bir yandan da sosu yapmak için salça, zeytinyağı ve kekiği bir kasede karıştırın.

Yağladığınız fırın kabına hamuru dinlendirdikten sonra yayın, hamur bir parmak kalınlığında olmalı. Hamurun üzerine salçalı sosu gezdirin.

İnce ince dilimlediğiniz sosis ve salamları, doğradığınız Şems siyah zeytinleri hamurun üzerine serpiştirin. Son olarak rendelediğiniz Gündoğdu taze kaşar peynirini serpiştirin. İsterseniz bezelye, mısır ve mantar gibi malzemeler de ekleyebilirsiniz.

Pizzayı 10 dakika kadar beklettikten sonra önceden 180 derecede ısıttığınız fırında 30 dakika boyunca pişirin.

ZEYTİNLİ KEK

Malzemeler:

·3 su bardağı un

·4 yumurta

·Su bardağı yoğurt

·1 su bardağı Ahsaf zeytinyağı

·1 su bardağı Şems siyah zeytin

·Yarım demet maydanoz

·Yarım demet dereotu

·Yarım limonun suyu

·1 tatlı kaşığı kabartma tozu

·1 tatlı kaşığı pul biber

·1 tatlı kaşığı nane

·1 tatlı kaşığı tuz

Yapılışı:

Geniş bir kaba yumurtaları kırın, zeytinyağı ve yoğurdu da ekleyerek malzemeleri mikserle karıştırın. Ayıkladığınız Şems siyah zeytinleri, pul biber, nane ve tuzu da ilave edin.

Maydanoz ve dereotunu yıkayıp ince ince kıyın. Onlarla birlikte limon suyunu karışıma koyun. Un ve kabartma tozunu ilave ettikten sonra da tüm malzemeleri iyice çırpın.

Kek kalıbını yağladıktan sonra kek hamurunu kalıba alın. Önceden 180 derecede ısıttığınız fırında keki 35 dakika boyunca pişirin.

DOMASTESLİ ZEYTİNLİ PİLAV

Malzemeler:

·2 su bardağı pirinç

·1 adet kuru soğan

·4 adet domates

·3 Türk kahve fincanı ayıklanmış Şems siyah zeytin

·5 yemek kaşığı Ahsaf zeytinyağı

·1 çay kaşığı karabiber

·1 çay kaşığı tuz

Yapılışı:

Pirinci bol suyla yıkayın, sonra da bir kaba alıp üzerini biraz geçecek şekilde ılık su ekleyin. Biraz da tuz ilave ederek 15 dakika bekletin. Beklettikten sonra iyice yıkayıp suyunu süzün.

Bir tencerede zeytinyağını ısıttıktan sonra küçük küçük doğradığınız soğanları da ekleyip kavurun. Domateslerin kabuğunu soyun ve rendeleyip tencereye ekleyin.

Domatesleri suyunu çekene kadar karıştırın ve birkaç dakika pişirin. Yıkadığınız ve süzdüğünüz pirinçleri ilave edin, 4-5 dakika boyunca pirinçleri kavurun. 2 su bardağı kaynamış suyu da üzerine ekleyin.

Ayıkladığınız Şems siyah zeytinleri doğrayın. Zeytinlerle tuz ve karabiberi de ilave edin. Tüm malzemeleri karıştırıp tencerenin kapağını kapatın ve orta ateşte pişmeye bırakın.

Pirinçler suyunu çekince ocağın altını iyice kısın ve bu şekilde 5 dakika boyunca pişirin. Tencereyi ocaktan aldıktan sonra 15 dakika pilavı dinlenmeye bırakın.

ZEYTİNLİ POĞAÇA

Malzemeler:

·5 su bardağı un

·200 gram tereyağı

·2 adet yumurta

·Yarım paket yaş maya

·1 su bardağı Şems siyah zeytin

·2 yemek kaşığı krem peynir

·1 su bardağı ılık süt

·1 paket krem şanti

·1 çay kaşığı şeker

·1 paket kabartma tozu

·1 tatlı kaşığı tuz

Yapılışı:

Yaş maya, ılık süt ve şekeri derin bir kapta iyice karıştırın. Mayanın aktifleşmesi için 5 dakika kadar bekletin.

Yumurtanın sarısı ile beyazını ayırın. Tereyağını bir tavada eritin.

Beklettiğiniz mayalı karışıma krem şantiyi, erimiş tereyağını ve yumurtanın beyazını ekleyip karıştırın. Üzerine kabartma tozu ve tuzu ilave edin. Unu da yavaş yavaş ekleyin ve hamuru yoğurmaya başlayın.

Hamurun üzerini streç filmle kapatıp 45 dakika dinlendirin. Hamur mayalandıktan sonra hamurdan küçük parçalar alın. Parçaları biraz açıp üzerine biraz krem peynir ve ayıklanmış Şems siyah zeytin koyun. Sonra da hamuru kapatıp poğaça şekline getirin.

Yaptığınız poğaçaları yağlı kağıt serdiğiniz tepsiye dizin. Poğaçaların üzerine ayırdığınız yumurta sarısını sürün ve poğaçaları mayalanmaları için 15 dakika bekletin.

Beklettikten sonra poğaçaları önceden 180 derecede ısıttığınız fırında üzerleri kızarana kadar, yaklaşık yarım saat pişirin.