Türk mutfağında uzun bir geçmişe ve özel bir yere sahip olan sucuk, tarihte en eski et saklama yöntemlerinden biridir. Sucuk, kıyılmış etin içerisine çeşitli baharatlar ilave edilerek yoğurulması ve bunun şişirilip kurutulmuş bağırsak içine doldurulması ile yapılan fermante et türüdür. Ortaya çıkışıyla ilgili farklı hikayeler olsa da eskiden tarlada çalışan insanların sıcak havalarda bozulmaması için eti saklama yollarını aramaları neticesinde ortaya çıktığı bilinir. Bozulmayı önlemek için kıymayı çeşitli baharatlarla harmanladıktan sonra hava almaması için de temizleyip kuruttukları bağırsağın içinde muhafaza etmişlerdir. Sığır, koyun ya da manda eti kullanılarak hazırlanan sucuk etine genellikle koyun kuyrukyağı, kırmızı biber, kimyon, sarımsak, tuz ve karabiber ilave edilir. Hazırlanan bu etler doğal ya da yapay kılıflara doldurularak belli sıcaklık derecesinde olgunlaştırılarak kurutulur.
Sucuk, Türk mutfağında çok geniş kullanım alanı ile son derece önemli bir yere sahiptir. Sucuk denilince aklımıza ilk gelen şey sahanda sucuklu yumurta ile şenlenen Pazar kahvaltılarıdır. Sofralarımızı lezzetlendiren sucuğu omlet ve menemen gibi birbirinden nefis kahvaltılık tariflerde de sıklıkla tüketiriz. Hamur işi tarifleri ile de mükemmel uyum gösteren bu lezzet aynı zamanda pizza, pide ve tostların da vazgeçilmez malzemesini oluşturur. Kahvaltı ve hamur işlerinin yanı sıra bazı yemeklerde et yerine sucuk kullanılması yemeğe ayrı bir lezzet katmaktadır.Bunun en güzel örneği efsane lezzet sucuklu kuru fasulye yemeğidir.
SUCUK TÜRLERİ NELERDİR
Parmak, baton, kangal gibi çeşitli isimlerle adlandırılan sucuk türleri şekline ve yapılışına göre farklılık gösterir. Kangal sucuk; sığır ve koyun etinden orta ateşte ısıtılarak elde edilir. Kıvrılıp halka şeklinde bükülerek üretildiği için aynı anlama gelen kangal ismini almıştır. Baton sucuk da kangal sucuğun baton şeklinde üretilmesi ile elde edilir. Parmak sucuk; koyun ve sığır etinden üretilen, acılı bir sucuk türüdür. Varyanta sucuk; Kayseri ilimize özgü, özel baharat çeşnileriyle lezzetlendirilen sucuk türüdür.
Ülkemizde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almaya hak kazanmış yöresel sucuklarımızdan; Afyon sucuğu, Kayseri sucuğu, Sivrihisar Dövme sucuğu, İncirliova Deve sucuğu ve Tokat Bez sucuğu lezzetiyle ön plana çıkmaktadır.
SUCUK KALORİ VE BESİN DEĞERİ
Özellikle sodyum, potasyum ve protein açısından oldukça zengin bir besin olan sucuk aynı zamanda yağ oranı yüksek bir besindir. Bir porsiyon sucuğun %75’ini yağ, %17’sini protein, %6’sını da karbonhidrat oluşturur. İçeriğindeki yüksek yağ oranı nedeniyle pişirilirken yağ kullanılmaması tavsiye edilir. Bir porsiyon (50 g) 166 kalori değerdedir. Bir porsiyon sucuk içerisinde 7,12 g protein, 14,19 g yağ, 2,57 g karbonhidrat, 525,5 mg karbonhidrat, 180 mg potasyum, 52 mg kalsiyum, 30,5 mg kolesterol ve 46 iu vitamin A yer alır.
SUCUK İLE YAPILAN BİRBİRİNDEN LEZİZ TARİFLER NELERDİR
Sucuk kahvaltı sofralarımızdan misafir ikramlarımıza hamur işlerinden akşam yemeklerine kadar çok geniş alanda faydalandığımız bir fermante et türüdür. Bu sevilen lezzet ile hazırladığımız birbirinden lezzetli tariflerimize yakından bakalım.
SUCUKLU YUMURTA
Sucuğu yumurtasız düşünemeyenler için klasikleşmiş bir lezzet olan sucuklu yumurta için gerekli malzemeler ve yapılışına birlikte göz atalım:
Malzemeler:
100 g sucuk
1 adet yumurta
Bir tatlı kaşığı tereyağı
Tuz
SUCUKLU YUMURTA NASIL HAZIRLANIR
Sucukları ince ince dilimliyoruz. Tavamıza tereyağını ekleyip eritiyoruz. Normalde sucuğun yağı tavaya alınca kendini saldığı için yağ kullanmamıza gerek yok, ancak Pazar kahvaltılarını lezzetlendirmek için içine bir miktar tereyağı atabilirsiniz. Tereyağı eriyince tavaya sucuklarımızı ilave edip her iki tarafı da kızarana kadar pişiriyoruz. Daha sonra yumurtaları sucukların orta kısmına dağılmayacak şekilde yavaşta kırıyoruz. Yumurtaların üzerine biraz tuz serpip beyazlarını hafif dağıtarak pişiriyoruz. Beyazı pişen yumurtaları sarıları sulu kıvamdayken ocaktan alıp servis ediyoruz. Afiyet olsun!
SUCUKLU KURU FASULYE
Etli, kıymalı hatta pastırmalı bile deneyip sevdiğimiz kuru fasulyeyi sucukla lezzetlendirdiğimiz tarifimize göz atalım:
Malzemeler:
2 su bardağı kuru fasulye
1 yemek kaşığı domates salçası
1 tatlı kaşığı acı biber salçası
1 adet kuru soğan
Yarım kangal sucuk
Tuz
1 adet küp şeker
Sıvıyağ
1 adet sivri biber
4,5 bardak sıcak su
SUCUKLU KURU FASULYE NASIL HAZIRLANIR
Fasulyeleri bir gün önceden ıslatmış oluyoruz. Düdüklü tencerenin içine sıvıyağ koyup soğanı küp şeklinde doğrayarak pembeleşene kadar kavuruyoruz. Daha sonra içine ince ince doğradığımız sivri biberi ve salçaları ilave edip kokusu çıkana kadar kavurmaya devam ediyoruz. Fasulyelerin suyunu süzüp haşlamadan tencereye ekliyoruz. Yuvarlak şekilde doğradığımız sucukları ortadan ikiye bölerek tencerenin içine ilave ediyoruz. Son olarak küp şeker ve tuzunu da ilave ediyoruz. Düdüklü tencerede yaklaşık yarım saat pişirdikten sonra servis ediyoruz. Afiyet olsun!
SUCUKLU PİZZA
Sucuğun en çok yakıştığı şey hiç kuşkusuz hamur işi lezzetlerdir. Hamur işi denilince aklımıza ilk olarak en sevdiğimiz lezzet olan pizza gelir. Sucuğun pizza ile olan mükemmel uyumuna tarifimizle göz atalım:
Malzemeler:
5 su bardağı un
1 yemek kaşığı toz şeker
2 su bardağı ılık su
Yarım paket yaş maya
4 yemek kaşığı zeytinyağı
Yarım yemek kaşığı tuz
Sosu İçin;
2 yemek kaşığı zeytinyağı
1 çay kaşığı kekik
2 su bardağı domates sosu
1 çay kaşığı kuru fesleğen
Üzeri İçin;
Mozzarella peyniri
Sucuk
Kaşar peyniri
Mantar
Mısır
SUCUKLU PİZZA NASIL HAZIRLANIR
Derin yoğurma kabına unu ekleyip ortasını açıyoruz. İçerisine yarım paket yaş maya, tuz, şeker, zeytinyağı ve ılık suyu yavaş yavaş ekleyerek yoğurmaya başlıyoruz. Ele yapışmayan yumuşak kıvamlı bir hamur elde edince üzerini streç film ile kaplayarak yarım saat mayalanmaya bırakıyoruz. Mayalanan hamuru un serptiğimiz tezgâha alarak iki eşit parçaya bölüyoruz. Bezelerden birini alıp hafif un serptiğimiz merdane yardımı ile pizza tepsisi boyutunda açıyoruz. Açtığımız hamuru unladığımız pizza tepsisine alıp kabarmaması için çatal yardımıyla üzerinde delikler açıyoruz. Hamuru önceden ısıttığımız 200 derece fırında 10 dakika pişiriyoruz. Hamur pişerken pizza sosu için zeytinyağı, domates sosu, kuru fesleğen ve kekiği bir kaba alıp karıştırıyoruz. Pişen hamuru fırından alarak üzerine hazırladığımız sosu güzelce sürüyoruz. Sosu, kenarlarına da tamamen sürecek şekilde her yerine yayarak ve bolca sürüyoruz. Böylelikle kenarları daha güzel kızaracaktır. Sürdüğümüz sosun üzerine bol miktarda rendelenmiş mozzarella peyniri ve kaşar peyniri yerleştiriyoruz. Daha sonra üzerine ince ince dilimlediğimiz sucukları güzelce ve eşit olacak şekilde yerleştiriyoruz. Üzerine dilimlenmiş mantar ve mısır taneleri de ilave ediyoruz. Üzerindeki malzemeleri isteğe göre değiştirip ekleme yapabilirsiniz. Sucuk ile harika uyum gösteren kapya biber, domates kurusu gibi malzemeleri de isterseniz ilave edebilirsiniz. Bu şekilde malzemelerini tamamladığımız pizzayı yeniden fırına veriyoruz. 200 derce fırında 20 dakika daha pişirmeye bırakıyoruz. Peynirleri tamamen eriyen ve sucukları güzelce pişen pizzamızı fırından çıkarıp ilk sıcaklığı gittikten sonra dilimleyerek servis ediyoruz. Afiyet olsun!