SUCUK NEDİR
Sucuk, sofralarımızın en sevilen ve en çok tüketilen şarküteri ürünlerinin başında gelir. Özellikle sabah kahvaltılarının en önemli lezzetlerinden olan sucuk bir çeşit fermante et ürünüdür. Kurutulmuş bağırsak içinekıyma ya da ince ince kıyılmış etler çeşitli baharatlarla harmanlanarak doldurulur. Sucuk içerisinde sumak, kimyon gibi baharatlar ve sarımsak yer alır. Ülkemizde genellikle sade ya da yumurta ile kahvaltılarda tüketilen sucuk aynı zamanda sucuk ekmek şeklinde pratik bir sokak lezzeti olarak da tüketilir. Bunun yanı sıra sucuk, sofralarımızda kuru fasulye yapımında kullanılır. Hamur işi lezzetlerle de uyumlu olan bu et ürünü pide ve pizza gibi popüler hamur işi tariflerinde de sıklıkla kullanılır.
SUCUK ÇEŞİTLERİ
Ülkemizde en sevilen fermante et ürünlerinden olan sucuk, özellikle Orta Asya, Balkanlar ve Orta Doğu’da yaygın olarak tüketilmektedir. Farklı şekillerde üretilen sucukların başlıca çeşitleri şunlardır:
Kangal Sucuk: Kangal sucuk, sucuğun kurutma aşamasında iki ucunun birleştirilmesi ile elde edilen şekle verilen isimdir. Bu sucuk genellikle sığır ve koyun etinden yapılır. Kangal sucuk orta dereceli ateşte ısıtılarak üretilir.
Baton Sucuk: Baton sucuk Kangal sucuğun farklı şekilde hazırlanmasıyla elde edilir. Baton sucuk isminden de anlaşılacağı üzere uzun baton şeklinde üretilen sucuktur.
Parmak Sucuk: Parmak sucuk sığır ve koyun etinden elde edilen, diğer sucuk çeşitlerinden farklı olarak oldukça acı tada sahip sucuk çeşididir.
Varyanta Sucuk: Kayseri’ye özgü olmasıyla bilinen varyanta sucuk özel baharat çeşnileri ile zenginleştirilerek elde edilen sucuk türüdür.
YÖRELERE GÖRE SUCUK ÇEŞİTLERİ
Ülkemizde sucuk üretim oldukça yaygın olarak pek çok ilimize yapılmaktadır. Bunların arasında lezzetiyle ön plana çıkan yöreler şunlardır:
Kayseri Sucuğu
Kayseri sucuğu 2002 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret belgesi almaya hak kazanan tescilli bir lezzettir. Kayseri sucuğunun en önemli ayırt edici özelliği kurutma işlemidir. Kayseri’ye özgü yıl boyunca her yönden gündüzleri sıcak geceleri serin esen rüzgarlar sucuğun uygun şekilde kurumasını sağlar. Afyon sucuğuna göre daha yoğun baharatlıdır.
Afyon Sucuğu
Afyon sucuğu, Kayseri sucuğundan 3 yıl sonra 2005 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret belgesi almaya hak kazanmıştır. Afyon sucuğununözelliği daha hafif bir baharat tadına, daha yağlı ve yumuşak bir yapıya sahip olmasıdır. Yağlı yapısından dolayı mangal pişirilmeye daha çok uygundur. Aynı zamanda yumuşak baharatlara sahip olması daha geniş kitlelerce sevilerek tüketilmesine olanak sağlar.
Tokat Bez Sucuk
Tokat Bez sucuk da ülkemizin tescilli yöresel sucuk larından biridir. 2022 yılının başında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret belgesi almaya hak kazanmıştır. En önemli özelliği kullanılan etin büyük oranda dana eti olması ve ağzı sıkıca bağlanan bez torbalara konularak kurutulmasıdır.
Sivrihisar Dövme Sucuğu
Sivrihisar Dövme Sucuğu, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesine özgü bir sucuk türüdür. Geleneksel olarak satır, zırh gibi aletlerle doğranan etler döveç, tokmak gibi aletler ile dövülerek kıyma haline getirilir. Yörede Kurban Bayramı sonrası ve kış aylarından önceki dönemde sucuk hazırlanmaktadır. Sivrihisar Dövme Sucuğu 2020 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret belgesi almaya hak kazanan tescilli bir lezzettir.
İncirliova Deve Sucuğu
Ege’nin geleneksel lezzetlerinden biri olan İncirliova Deve Sucuğu, deve karkas etinin çeşitli işlemler sonrası baharatlar, tuz ve sarımsak ile karıştırılması ile elde edilir. Üretimde geleneksel yöntemler ya da ısıl işlem uygulanır. Aydın’ın İncirliova ilçesi ile özdeşleşen bu sucuk 2021 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret belgesi almaya hak kazanmıştır.
SUCUK KALORİ VE BESİN DEĞERİ
Özellikle sodyum, potasyum ve protein açısından oldukça zengin bir besin olan sucuk aynı zamanda yağ oranı yüksek bir besindir. Bir porsiyon sucuğun %75’ini yağ, %17’sini protein, %6’sını da karbonhidrat oluşturur. İçeriğindeki yüksek yağ oranı nedeniyle pişirilirken yağ kullanılmaması tavsiye edilir. Bir porsiyon (50 g) 166 kalori değerdedir. Bir porsiyon sucuk içerisinde 7,12 g protein, 14,19 g yağ, 2,57 g karbonhidrat, 525,5 mg karbonhidrat, 180 mg potasyum, 52 mg kalsiyum, 30,5 mg kolesterol ve 46 iu vitamin A yer alır.
SUCUK İLE HAZIRLANAN BİRBİRİNDEN LEZZETLİ TARİFLER
Pizzadan pideye, menemenden kuru fasulyeye kadar sucuk ile hazırlanabilecek pek çok iştah açıcı tarif mevcuttur. Siz de bu birbirinden harika tarifleri evde kolaylıkla hazırlamak isterseniz yazımıza göz atabilirsiniz.
MİNİ PİZZA
Malzemeler:
4 su bardağı un
1 su bardağı süt
Yarım paket yaş maya
1 tatlı kaşığı tuz
1 tatlı kaşığı toz şeker
Yarım su bardağı sıvıyağ
Üzeri İçin:
Sucuk
Yeşil biber
Sosis
Zeytin
Kaşar peyniri rendesi
Sos İçin:
1 yemek kaşığı domates sos
Kekik
MİNİ PİZZA NASIL HAZIRLANIR
Bir su bardağı ılık sütün içine mayayı ve şekeri ekleyip karıştırarak eritiyoruz. Erdikten sonra geniş karıştırma kabına alarak üzerine sıvıyağ, tuz ve ununu ilave ederek ele yapışmayan kıvamda bir hamur elde edene kadar yoğuruyoruz. İstenilen kıvama gelince üzerini bir bez ile örtüp yarım saat mayalanması için bekletiyoruz. Bu sırada üzeri için gerekli olan sucuk, sosis, yeşil biber ve zeytinleri küçük küçük doğruyoruz. Dinlenen hamuru tezgâhın üzerinde açıyoruz ve çay bardağıyla kestiğimiz hamurları yağlı kâğıt serili fırın tepsisine alıyoruz. Bir kâsede domates sos ve kekiği karıştırıyoruz. Tepsiye aldığımız hamurların üzerine önce bu sostan sürüyoruz. Daha sonrasında rendelediğiniz kaşardan koyup üzerine de dilimlediğimiz pizza malzemelerini ekliyoruz. Tüm minik hamurları bu şekilde hazırladıktan sonra önceden ısıtılmış 190 derece fırında 15 dakika pişiriyoruz. Pişmeye yakın üzerine biraz daha kaşar peyniri rendesi ekleyerek peynirler eriyince fırından alıyoruz. Servis tabağına aldığımız mini pizzaları sıcak şekilde servis edebiliriz. Afiyet olsun!
SUCUKLU KURU FASULYE
Malzemeler:
2 su bardağı önceden ıslatılmış kuru fasulye
1 adet soğan
2 adet domates
1 diş sarımsak
Yarım kangal sucuk
1 yemek kaşığı domates salçası
1 yemek kaşığı tereyağı
1 yemek kaşığı biber salçası
Tuz
SUCUKLU KURU FASULYE NASIL HAZIRLANIR
Kuru fasulyeleri bir gece önceden ıslatıyoruz. Daha sonra fasulyeleri 5-6 barak suda haşlıyoruz. Soğanları küp küp kesiyoruz. Tereyağını güvecin içine koyarak soğanları kavuruyoruz. Soğanların üzerine hem biber hem de domates salçalarını ilave edip karıştırıyoruz. Ayrı bir yerde domatesleri rendeleyerek soğanları içine ekliyoruz. Tuzunu da katarak karıştırıyoruz. Haşlanan kuru fasulyeleri de güvecin içine alarak 2 su bardağı su ilave ediyoruz. Sucuk ları yarım ay şeklinde keserek güvecin içine ekliyoruz. Kullanılan sucuğun baharat oranına göre dilerseniz yemeğe biraz acı pul biber ve fesleğen ilave edebilirsiniz. Kapağını kapattığımız güveci kısık ateşte yarım saat pişiriyoruz. Eğer aceleniz yoksa güvece aldığınız yemeği 170 derece fırında 1 saat pişirebilirsiniz. Tabaklara aldığımız sucuk lu kuru fasulyeyi dilerseniz pirinç pilavı ile servis edebilirsiniz. Afiyet olsun!