Tereyağı Nedir? 

Yemeklerimize ayrı bir tat katan tereyağı, en önemli süt ürünleri arasında. Süt yağı yani krema kullanılarak üretilen tereyağını kahvaltılıklardan unlu mamullere, pilavdan sulu yemeklere kadar pek çok farklı tarifte kullanıyoruz. Gelin bu yazıda mutfağımızdan eksik etmediğimiz tereyağını biraz yakından tanıyalım.

Hafif sarı veya beyaz renkte olabilen tereyağının tuzlu, tuzsuz, pastörize ve yayık gibi farklı çeşitleri bulunuyor. Tereyağı, keçi ve koyun gibi hayvanların sütünden üretilebilse de daha çok inek sütünden yapılıyor. Birçok yağ çeşidi arasında kaliteli olmasıyla öne çıkan bu ürünün tadı, tatlı ya da biraz ekşi olabiliyor. Tereyağına genellikle gıda alanında rastlasak da tereyağının kozmetik alanında kullanıldığını da belirtmeden geçmeyelim.

Tereyağı Nasıl Yapılır?

Tereyağı yapımında farklı yöntemler kullanılabilir. Sanayide klasik tereyağı üretimi için öncelikle kullanılacak sütün zararlı mikroorganizmalardan arındırılması için ısıl işlem uygulanır. Tereyağı yapmak için çiğ kremanın işlenmesi gerekir. Çiğ kremaya pastörize işlemi uygulandıktan sonra krema soğutulur. Sonrasında ise krema yayığa doldurulur ve yayık çalıştırılır. Yayık altının boşaltılmasının ardından yağ yıkanıp yoğrulur ve yayıktan çıkarılır. Tereyağı yapılır yapılmaz kalitesini kaybetmemesi adına hemen ambalajlanır. Taze ot yani yeşil besin tüketen hayvanların sütünden yapılan tereyağı, daha sarımsı bir renge kavuşurken saman veya kurumuş tahıl sapı gibi besinlerle beslenen hayvanların sütünden üretilen tereyağıdaha beyaz bir renge sahiptir.

Evde tereyağı yapmak isteyenler için ise 2 seçenekten bahsedebiliriz. İlk tarifte ev yoğurdu kullanılarak tereyağı yapılır. Yoğurdun üzerinde bulunan kaymak tabakası cam bir kavanoza konulur ve üzerine soğuk su eklenir. Cam kavanozun üst kısmında 4 parmak boşluk kalıncaya kadar su doldurulduktan sonra kavanoz sıkıca kapatılır ve çalkalanmaya başlanır. 15 dakika sonra kavanozun üstünde yağların toplanmaya başladığını görebilirsiniz. Bu aşamadan sonra kavanoza birkaç buz parçası ilave edilir ve çalkalama işlemine devam edilir. Karışımın içinde oluşan tereyağı, karışımın bir tülbentten geçirilmesiyle beraber ortaya çıkar.

Bahsettiğimiz bu yöntem belli bir süre çalkalamayı gerektirdiği için biraz yorucu olabilir. Bu yüzden daha pratik olan 2. yöntemimiz daha çok işinize yarayabilir. Gelin bu tarife birlikte bakalım:

Süt kreması kullanılarak nasıl tereyağı yapılır?

Malzemeler:

· 300 ml süt kreması

· Buzlu su

İsteğe bağlı:

· Tuz

Yapılışı:

El blenderı ile süt kremasını çırpın, isterseniz bu kısımda tuz ekleyebilirsiniz. Birkaç dakika sonra katılaşıp kaymak kıvamına gelen kremayı çırpmaya devam edin. Krema yaklaşık 5 dakika sonra lor peynirine benzeyecek, 7-8 dakika sonrasında ise suya kesecek ve tereyağı oluşacak. Tereyağıoluştuktan sonra geniş bir kaba koyduğunuz buzlu suyun üzerine yağı aktarın. Kaşıkla tereyağını kasede toparlayın ve yağın fazla suyunu sıkın. 300 ml süt kremasından yaklaşık 125 ml yağ elde edeceksiniz, isterseniz süt kreması yerine yoğurt üzerinde biriken kaymağı kullanmayı da deneyebilirsiniz. Elde ettiğiniz tereyağını kahvaltıda tüketmek isterseniz yağı servisten 5-10 dakika önce buzdolabından çıkarıp oda sıcaklığında bekletmenizi tavsiye ederiz.

Tereyağı Nasıl Saklanır?

Tereyağını hava almayacak bir kap içerisinde buzdolabında veya derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Saklarken üstü açık bırakılan tereyağı küflenip bozulabilir. Ayrıca tereyağının renginin koyulaşmaya başlaması da bozulduğunu gösterir.

Tereyağının Faydaları Nelerdir?

Tereyağı içinde A vitamini bulundurduğu için göz sağlığının korunmasında etkilidir. Bağışıklık sisteminin düzgün bir şekilde çalışmasında da rol oynar. Vücudu enfeksiyonlara karşı korur. Kanser gibi birçok hastalığın önüne geçilmesini sağlar, metabolizmayı güçlendirir. Kas ve eklemlerin gelişimine destek olur. Diş çürüklerini önler ve kemik yapısının güçlenmesine ve gelişmesine yardımcı olur. Kalsiyum içermesi nedeniyle ilerleyen yıllarda kemik erimesi rahatsızlığının görülme olasılığını da azaltır. Vücut gelişimine katkı sağlar. Sindirim sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. Ayrıca doğal tereyağı tüketmek, kalp ve damar sağlığı için de önemlidir. Bununla beraber tereyağının kontrolsüz tüketimi, damar tıkanıklığı ve karaciğer yağlanması gibi rahatsızlıklara yol açabilir. Bu sebeple özellikle kolesterol gibi hastalıklara sahip kişilerin tereyağı konusunda dikkatli olması gerekir.

Tereyağının Besin Değerleri

İçinde A, E ve K gibi vitaminler bulunduran tereyağının % 80’i yağdan oluşuyor. 400’den fazla yağ asidinin yer aldığı tereyağı, omega 3 ve omega 6 açısından da zengin bir besindir.

100 gr tereyağının besin değerleri:

Enerji: 215 kcal Kolesterol (mg): 191

Karbonhidrat (g): 0.06 Potasyum (mg): 24

Protein (g): 0.85 Kalsiyum (mg): 24

Yağ (g): 81.11 Vitamin A (iu): 559

Sodyum (mg): 11 Demir (mg): 0.02

Tereyağına Çok Yakışan 2 Tarif

Kol Böreği

Malzemeler:

Hamuru için:

· 2,5 su bardağı un

· Yarım tatlı kaşığı tuz

İç harcı için:

· 2 adet patates

· 200 gram Gündoğdu klasik beyaz peynir

· 1/4 demet maydanoz

· Pul biber

· Karabiber

· Tuz

Yufkaları yağlamak için:

· 100 gram Gündoğdu tereyağı

· 1/4 çay bardağı Ahsaf zeytinyağı

Üzeri için:

· 1 adet Gündoğdu yumurta sarısı

· Yarım çay bardağı Gündoğdu süt

Yapılışı:

Geniş bir kaba un koyun ve üzerine tuz ekleyin. Yavaş yavaş su ilave ederek hamuru yoğurun ve yumuşak bir hamur elde edin. Elde ettiğiniz hamuru 3 eşit parçaya ayırın. Parçaların her birini tezgah üzerinde yuvarlayın.

Bir tavada erittiğiniz Gündoğdu tereyağı ile Ahsaf zeytinyağını küçük bir kasede karıştırın.

Yuvarladığınız hamur parçalarını merdane veya oklava kullanarak servis tabağı büyüklüğünde olacak şekilde açın. Açtığınız hamurların üzerini kasedeki yağ karışımı ile yağlayın. Yağladığınız hamurları üst üste dizin ve 10-15 dakika kadar beklemeye bırakın.

Patatesleri haşlayın ve kabuklarını soyup rendeleyin. Gündoğdu klasik beyaz peynirini ezip patatese ilave edin. İnce ince kıydığınız maydanozu ve baharatları ekledikten sonra malzemeleri karıştırın.

Yağladığınız hamurları elinizle genişletin. Hamurun ortasına iç harcı uzunlamasına koyun ve rulo elde edecek şekilde sarın.

Tepsiye yağlı kağıt serin ve tepsinin ortasına hamuru kendi etrafında rulo olacak şekilde sarın. Diğer iki hamur parçasına da iç harcı ekleyip hamurları rulo olacak şekilde sardıktan sonra oluşan ruloları, tepsideki hamurun etrafına sarın.

Yağ karışımından kalan varsa böreğin üzerine gezdirin. Yumurta sarısını bir kasede çırpın, üzerine Gündoğdu süt ekleyip karıştırın. Karışımı böreğin üzerine serin.

Önceden 180 derecede ısıtılmış fırında böreği 40-45 dakika kadar pişirin. Böreğinizi dilimleyip servis edebilirsiniz.

Tereyağlı Pilav

Malzemeler:

· 2 su bardağı pirinç

· 2,5 yemek kaşığı Gündoğdu tereyağı

· Sıvı yağ

· 2 tatlı kaşığı tuz

Yapılışı:

Pirinçleri yıkayın ve üzerini biraz geçecek kadar yarım tatlı kaşığı tuz atıp 30 dakika bekletin. Pirinçlerin beyazlamasını istiyorsanız suya birkaç damla limon suyu ekleyebilirsiniz.

Tencereye sıvı yağ ekleyip yağı ısıtın ve süzdüğünüz pirinçleri ekleyin. Pirinci sıvı yağla karıştırdıktan sonra üzerine Gündoğdu tereyağı ilave edin. Pirinçler kavrulduktan sonra 1,5 tatlı kaşığı tuz ekleyip üzerine 2,5 su bardağı kaynar su koyun.

Pilavı karıştırdıktan sonra pilavı kısık ateşte pişirin. Pilav pişerken tencerenin kapağını açmamaya özen gösterin. Afiyet olsun!

Sayısız yemekte kullandığımız tereyağını sitemizden kolaylıkla sipariş edebilir ve Gündoğdu tereyağını istediğiniz tarifte kullanıp yemeklerinize lezzet katabilirsiniz. Afiyet olsun!