TEREYAĞI
Tereyağı süt yağından üretilen hayvansal bir gıda maddesidir. Sabah kahvaltılarında severek kullanılan bu lezzet hemen hemen her yörenin mutfağında sıklıkla tüketilir. Günün en önemli öğünü olan kahvaltıya enerjik başlamak için ekmeğin üzerine sürülen tereyağı, bal ve reçel ile yenir. Sofraların vazgeçilmez unsuru olan bu ürün kahvaltıların yanı sıra yemekleri lezzetlendirmek için de kullanılır. Başta pilav olmak üzere pek çok yemeğe ayrı bir lezzet katan bu süt ürünü, şerbetli tatlılarda ve hamur işlerinde de tercih edilir. Tereyağı, yapımında kullanılan sütün rengine göre beyaz ya da sarı renkte olabilmektedir. İnek sütünden yapılmasının yanı sıra koyun ve keçi sütünden de yapılır. Tatları aynı olsa da koyun ve keçi sütünden yapılanların rengi biraz daha açıktır. Günümüzde farklı baharatlar ile çeşitlendirilerek yapılan çeşnili versiyonları da üretilmektedir. Eskiden kırsal kesimlerde tereyağı yapımı gündelik yaşamın sıradan bir parçasıydı. Özellikle büyükbaş hayvancılığın yaygın olduğu yerlerde köy halkı kendi hayvanını sağarak taze ve doğal sütlerden kendi tereyağını üretirdi. Günümüzde ise şehir hayatına uyum sağlayan insanlar için de tereyağı yapımı bir hayli kolaydır. Evde tereyağı nasıl yapılır diye merak ediyorsanız detayları iletiyoruz:
Evde Tereyağı Nasıl Yapılır?
Evde lezzetli ve besleyici bir tereyağı hazırlamak için tek ihtiyacınız olan şey süt kaymağıdır. Yapımındaki en önemli nokta süt kaymağının uzun süre çalkalanmasıdır. Eski zamanlarda köy yerlerinde bu çalkalama işlemi ahşap yayıklarla yapılırdı. Şekli davula benzeyen ve üzerinde çevirme kolu olan yayıklar gelişen teknoloji ile elektrikli yayıkların ortaya çıkması sonrasında kullanımı azalmıştır.
Evde kolayca tereyağı yapabilmek için öncelikle kullanılacak olan sütün kaymağının belli bir ısıda olması gereklidir. Bu yüzden tereyağı yapımı öncesinde süt kaymağının 20 derece yani oda sıcaklığında olması çok önemlidir. Kaymak yayık altı suyundan ayrışana ve içindeki yağlar topaklanana kadar çalkalanır. Çalkalama işlemi için kullanım kolaylığına göre dilerseniz kapaklı cam kavanoz tercih edebilirsiniz. Eğer zorluk yaşarsanız mikser ya da robot ile de çırpabilirsiniz. Kaymağın doğru ısıda olması bu noktada çok önemlidir. Eğer doğru ısıdaysa kısa süre içinde yağ topaklaşıp ayrışacaktır. Ayrılan yağ suyundan tamamen temizlenerek yıkanır. Eğer yayık altı suyundan tamamen temizlenmezse yağ çabuk ekşir. Tereyağı tercihe göre hem tuzlu hem de tuzsuz olarak yapılabilir. Tuz eklenmesi yağın çabuk ekşimesini önlerken ömrünü de birkaç gün uzatır. Ayrıca hazırladığınız taze ve doğal tereyağını soğutmadan önce istediğiniz gibi şekillendirebilirsiniz. İsterseniz bir kâğıda sarıp silindir çeklinde saklayabilir isterseniz de elle yuvarlayarak tekerlek şeklinde muhafaza edebilirsiniz. Pratik şekilde saklamak isterseniz plastik kalıplara da koyabilirsiniz. Tuzlama sırasında içine çeşitli baharatlar ilave ederek farklı tatlar oluşturabilirsiniz. Rendelenmiş sarımsak, dereotu, pul biber ve kekik gibi tercih ettiğiniz baharatları eklediğiniz yağı streç film ya da folyoya sarıp rulo şeklinde buzdolabında soğutabilirsiniz.
Yoğurttan Tereyağı Nasıl Yapılır?
Tereyağı elde etmenin bir diğer yöntemi yoğurttan yapımıdır. Öncelikle taze sütten mayaladığınız yoğurdun kaymağını ayrı bir yere alın. Bir defa aldığınız kaymak yetmeyeceği için 2-3 seferde aldığınız kaymakları birleştirmelisiniz. Bunun için biriken kaymakları buzlukta dondurarak muhafaza edebilirsiniz. Yeterli kaymağı biriktirdikten sonra hepsini mutfak robotunun içine koyun. Öncelikle 5 dakika boyunca robottan geçirip içerisine yarım su bardağı ılık su ekleyin. Daha sonra 5 dakika daha robottan geçirin. Bu süre sonunda yağların ayrıştığını görebiliriz. Yağlar ayrışmaya başladığı zaman içine bir bardak buz gibi su ilave edip kaşık yardımı ile yağları bir araya toplayın. Sonrasında tereyağını güzelce sıkarak kalan sudan ayrıştırın ve buz dolu bir kabın içine bırakın. 1-2 dakika yıkadıktan sonra kullanacağınız kabın içine koyabilirsiniz.
Tereyağı Kalori ve Besin Değeri
Taze ve doğal tereyağı vitamin, mineral ve yağ açısından oldukça zengin içeriğe sahiptir. Ayrıca içerisinde yüksek oranda protein barındıran tereyağı besin değeri oldukça yüksektir. 100 gr tereyağı 753 kcal değerdedir. 100 gr tereyağı içerisinde 83,2 gr yağ, 0,2 gr protein, 0,8 gr karbonhidrat, 24 mg potasyum, 20 mg kalsiyum, 191 mg kolesterol ve 11 mg sodyum yer alır. Aynı zamanda içerisinde 559 IU A vitamini ve 0,09 g da demir bulunur.
Tereyağının Faydaları Nelerdir?
Tereyağı yemeklerin yapımında kullanılan ve onları lezzetlendiren katı bir yağ türüdür. Yüksek yağ oranı ile kontrollü tüketilmesi gereken tereyağı bir süt ürünü olduğu için insan sağlığına faydalı birtakım özellikleri mevcuttur.
·Bağırsaklardaki mikroorganizmalar ile mücadele ederek mide ve bağırsak rahatsızlıklarının giderilmesine destek olur.
·Antioksidan kaynağı olan tereyağı zararlı maddelerin vücuttan atılmasını sağlar. Enfeksiyon oluşumuna karşı koruyucudur.
·Düzenli olarak tereyağı tüketen kişilerde tiroid bezi daha dengeli çalışır.
·Zengin vitamin içeriği ile göz sağlığının korunmasına yardımcı olur.
·Kemik sağlığının korunması için fayda sağlayıcı özelliği vardır. Düzenli tüketildiğinde kireçlenme ve kemik erimesi rahatsızlıklarının azalmasını sağlar.
·Daha az acıktıran ve tok tutan özelliği vardır.
Tereyağlı Pilav Nasıl Yapılır?
Tereyağı ile yapılan yemekler denilince aklımıza gelen ilk şey mis gibi tereyağı kokan tane tane birpirinç pilavıdır. Mutfaklarımızda sürekli olan pişen tereyağlı pilav tarifi için gerekli olan malzeme ve yapılışına birlikte göz atalım:
Tereyağlı Pilav için Gerekli Malzemeler:
2 su bardağı pirinç
1 çay bardağı tel şehriye
2 yemek kaşığı tereyağı
1 yemek kaşığı zeytinyağı
1 kesme şeker
Limon suyu
Tuz
Tereyağlı Pilav Hazırlanışı:
Pilavı yapmadan önce pirincimizi en az 2 saat sıcak suyun içinde bekletiyoruz. Yıkadığımız pirinçleri süzgece alıp bekletiyoruz. Pilav tenceresinin içine bir yemek kaşığı zeytinyağı ekleyip kızdırıyoruz. İçine tel şehriyeleri ilave ederek güzelce kavuruyoruz. Şehriyelerin rengi dönmeye yakın içine tereyağını ekleyip eritiyoruz. Daha sonra iyice süzdürdüğümüz pirinçleri ilave ederek kısık ateşte karıştırarak iyice kavuruyoruz. İçerisine 1 adet kesme şeker ya da 1 tatlı kaşığı toz şeker ekleyerek şekerin erimesi için biraz daha karıştırıyoruz. Daha sonra tuzunu da göz kararı ilave ederek üzerine 3 su bardağı sıcak su döküp karıştırıyoruz. Bu sırada içine 2-3 damla limon suyu damlatıyoruz. Tencerenin kapağını kapatıp altını açarak bir iki dakika kaynamasını bekliyoruz. Daha sonra kısık ateşte suyunu çekmesi için bırakıyoruz. Piştikten sonra pilavı yaklaşık bir beş dakika dinlendiriyoruz. Daha sonrasında servis tabağına alarak sıcak bir şekilde servis ediyoruz. Afiyet olsun!
Çoğu yemekte olduğu gibi tereyağlı pirinç pilavı için de dikkat edilmesi gereken bazı püf noktalar vardır. Öncelikle pilav yapımında en zor şey pilavın tane tane olmasıdır. Bunun için pilava olması gerekenden fazla su konulmamalı ve suyunu ekledikten sonra birkaç damla limon suyu damlatılmalıdır. Pişme esnasında pilav tenceresinin kapağının sürekli olarak kapalı olması gereklidir. Pişerken karıştırılması ya da kapağının açılması pilavınızın yumuşamasına sebep olur.
Tereyağlı pirinç pilavı her çeşit et ve tavuk yemekleri ile güzel bir lezzet yakalar. Kızartmalarla birlikte de oldukça tercih edilen pirinç pilavı özellikle köfte ve patates kızartması ile çoğu kişi tarafından en sevilen yemektir. Pirinç pilavını dilerseniz bezelye ve havuçtan oluşan sebzelerle garnitürlü olarak da yapabilirsiniz.