Toptan peynir, zeytin, zeytinyağı, toptan çay, toptan tereyağı, toptan kahvaltılık ürünlerin siparişi ülkemizde artık yoğun olarak kullanılmaktadır. Ülkemiz tarımsal açıdan son derece bereketli topraklara sahip olduğu bir gerçek. Bu bereketlilik hem ürün çeşitliliği hem de ürün miktarındaki bolluk olarak karşımıza çıkıyor. Dört mevsim farklı farklı coğrafyalarda birinci kalite meyve, sebze, baklagiller gibi birçok ürünün soframıza ulaşmasını sağlayan bu topraklardır. Bir de o toprağı işleyen, emek verip ürünü hasat eden çiftçi… Ama iş burada kalmıyor. Ürünlerin yolculuğu öyle kolayca tamamlanmıyor eski zamanlardaki gibi. Bütün bu mahsulün nihai tüketiciye ulaşmasının türlü türlü yolu var artık.
TAZE GIDANIN UZUN YOLCULUĞU
Eski zamanlarda taze gıdaların insanlara ulaşmasının en pratik ve ekonomik yolu herkesçe bilinin takas yöntemi imiş. Fasulye üreten, kabak üretenden kabak alır, kabak üreten kayısıyla değiştirir, kayısı verip fındık alınırmış… Derken herkesin evine tarladan ağaçtan tazecik yiyecekler böyle böyle geliverirmiş. Kentte yaşayanlara köylerinden otobüslerle gönderilen taze gıdalar, köyü olmayanlara da büyük şehirlerin o zamanlar hala var olan köylük yerlerindeki çiftçilerden getirilirmiş. Sepetlerle, küfelerle, bakraçlarla…
Zamanla işler biraz değişmiş. Kamyon kasalarıyla şehirlerin gıda hallerine getirilen gıdalar elden ele geçip sonunda pazarlara ve marketlere kadar ulaşmış, oradan da sofralarımıza aş olmuş.
KOOPERATİFLERLE TAZE GIDA SATIŞI
Yukarıda kısaca bahsettiğimiz taze gıdanın günümüzdeki yolculuğunda zahmetli bir süreç olduğunu fark etmişsinizdir. Üreticiden tüketicinin sofrasına gelene kadar onlarca el değiştirmesi, yüzlerce kişinin buradan kazanç sağlamasını gerektirir. Ancak, kimi kazançlar daha az emekle elde edilir. Arada komisyonlar alınır bolca. Hal böyle olunca bu toptangıda satışlarıyla bir kilo elma soframıza gelene kadar epeyce pahalanır. Üretici bütün yılını ve bütün umudunu bağladığı ürünlerini üç kuruşa toptancıya satar. Tüketici de karnını doyurabilecek gıdayı alabilmek için daha fazla çalışır. Anlatım bu haliyle biraz sert gelse de işin özü kabaca tam da böyledir.
İşte tüm bu adaletsiz kar dağılımı ve sağlıklı gıdaya ulaşımın herkes için eşit şartlarda ve miktarlarda mümkün olmaması yeni yeni arayışlara sevk etti üreticileri. Neden üretilen taze gıdalar tüketiciye doğrudan ya da en az aracıyla ulaştırılamasın?
Üreticiler bir araya gelir ve ortak bir çatı altında toplanırlar. Herkes ürettiğini usule uygun bir şekilde paketler, hazırlar ve kooperatife getirir. Oluşturulan ağlar yardımıyla toptan taze gıda satışı gerçekleşir. Az aracı ile çalışmak hem üreticinin karının yükselmesini, hem de tüketicinin daha uygun fiyata alım yapmasını sağlar. Üstelik kooperatifler tarafından açılan satış mağazaları tüketicinin doğrudan alış veriş yapmasını da imkan verir.
Günümüzde internetin açtığı sınırsız kapılar, kooperatiflerin toptan taze gıda satışlarını da olumlu yönde beslemektedir.
ONLINE SATIŞ AĞLARIYLA TOPTAN TAZE GIDA SATIŞI
Toptan taze gıda satışı yapılan bir başka kanal da,online taze gıda satışı ağlarıdır. Özellikle pandemi döneminde iş yerlerinin kapanması, insanların alış veriş yapmak için market, pazar gibi yerlere girmek istememesi, hem satış hem de alım yapmak isteyenleri yeni arayışlara sevk etti. En pratik ve güvenilir kanal olarak da karşımıza internet üzerinden oluşturulan satış kanalları çıktı ve hemen hemen tüm toplumun e-ticaretle "profesyonel” bir ilişkisi kurmasına vesile oldu.
Kılık kıyafet, mutfak eşyası, mobilya, ev tekstili, kırtasiye vs...derken sıra gıda ürünlerine de geldi. Daha çok marketlerden temin edebileceğimiz kuru gıda, ambalajlı ürünleri bu kanallar üzerinden satın almak artık kolaylık haline geldi. Ancak taze gıda ürünlerine de ihtiyaç vardı ve bu ihtiyacın da e-ticaret aracılığıyla karşılanması çok yerinde olurdu. Bu ihtiyacı fark eden üreticiler ve toptancılar e-ticaret aracılığıyla yaptıkları toptan taze gıda satışlarında özellikle pandemi döneminde büyük bir ivme yakaladılar.
Küçük ya da büyük işletmeler bu ağ aracılığıyla gerek yurtiçi gerekse de yurtdışı pazarlarında kendilerine yer edinip varlık gösterebildiler.
Hatta kendi çapında eşe dosta, yakın çevresine satış yapan küçük esnaflar, çiftçiler ve ev hanımları da instagram ve e-ticaret mağazaları üzerinden pazarda kendilerine yer k büyüyebildiler. Bugün toptan siparişleri alıp, tarlasından ürününü toplayarak direkt müşterisine teslim eden ya da kargo ile ulaştıran birçok üretici var.
TOPTAN TAZE GIDA SATIŞINDA KADIN EMEĞİNİN YERİ
Tüm bu saydığımız pazar çeşitlerinin içerisinde kadın emeğinin yeri büyük. Tarlada, bağ ve bahçede başlayan üretim sürecinden, satış ve pazarlama aşamasına kadar kadının emeği her zaman görünür olmasa da, kesinlikle önemli bir yere sahip.
Özellikle yerellerde kurulan üretici kadın kooperatifleri kadın emeğinin pazara sunulmasında bir dayanışma örneği olarak da dikkat çekici yapılardır.
Karadeniz’de bir araya gelip fındık, çay, süt ürünü işleyip satarlar… Ege’de incir, enginar toplayıp siparişlerini yetiştirirler. Memleketin her coğrafyasında her meyvenin, her sebzeniz bir dalına ya da yaprağına kadınların eli değer…
Bu hem ekonomiye, hem de kadınların hayatına çok olumlu bir katkı sağlar. Nasıl yerel üreticiyi desteklemek çok önemli ise, ondan daha önemlisi kadın girişimcileri desteklemektir mutlaka.
Bu yolda başarı sağlayan kadın girişimciler ve kadın dayanışma ağları yurt dışına ihracat yaparak da güçlenmeye devam ediyorlar.
TOPTAN TAZE GIDA SATIŞINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ
Taze gıda alım satımında dikkat edilmesi gereken en önemli konu, adındaki "tazeliğin” korunabilmesidir. Gıdanın nakliyesi, depolanması, satışa sunulması aşamalarında tazeliğini ve lezzetini koruyabilmek birincil hedef olmalıdır. Tüketici olarak da tazeliğinden emin olduğumuz gıdaları satın almak en doğrusu olacaktır.
Toptan taze gıda satışında hedef pazarın doğru bir şekilde tespit edilmesi işletmenin geleceği açısından çok önemlidir. Uygun zamanda uygun ürünleri, uygun yere satacak organizasyonu kurabilmek de dikkat gerektiren bir başka husustur.
Toptan taze gıda satışında, konuyla ilgili yönetmeliklere uymak önem arz eder. Bu yönetmeliklerle gıdanın hal, semtpazarı vb. sahalardaki süreçlerine dair uyulması gereken kurallar belirlenmiştir. Ayrıca bu alanda faaliyet gösterebilmek için ilgili kurumlardan gerekli yasal izinler alınmış olmalıdır.
Özellikle yöresel ürünlerin iç ve dış pazarlara sunumu söz konusu ise ayrıca özen gösterilmesi tavsiye edilir. Bu ürünlerin en kalitelisini ve tazesini uygun koşullarda nihai tüketiciye sunmak gerek firmanın itibarını gerekse de yurt dışındaki tanıtımı açısından çok önemlidir. Aynı gerekçeyle taze gıda ürünlerinde zararlı madde kalıntılarının bulunmaması ve üretim aşamasında da zehirli ilaçların kullanılmaması hem sağlık açısından hem de işletmenin güvenilirliği bakımından göz önünde bulundurulması gereken bir durumdur.
TOPTAN TAZE GIDA SATIŞININ AVANTAJLARI NELERDİR
Toptan taze gıda satışının en önemli avantajı gıdanın toplu olarak birden fazla pazara arz edilebilmesini sağlayacak bir ağ oluşturulmasını kolaylaştırmasıdır.
Farklı alanlarda yapılan toplu taze gıda alış verişleri tüketicinin uygun fiyat avantajıyla edinmesini sağlarken, doğrudan satış yapan üreticinin de kar marjını yükseltir.
Çiftçinin kalkınmasına destek olur.
Kooparatifler, e-ticaret portalları, sosyal medya vb kanallar vasıtasıyla gençlerin ve kadınların çalışma hayatında daha fazla varlık göstermelerini sağlar.
Tüm dünyada gıda ile ilgili ciddi sorunların başgöstereceği öngörülüyor. Dünyada gıdaya ulaşım ile ilgili adaletsizlikler söz konusu. Bu yazımızın konusu "toptan taze gıda satışı” üzerine olsa da, gıda krizinin kapımızda olduğu bu günlerde, tüm dünya için bolluk, bereket ve eşitlik dileklerihepimizin ortak dileği olmalıdır.
